Đề thi và đáp án đề thi kì 1 lớp 9 môn Văn Sở GD&ĐT Vĩnh Phúc năm 2015. Đề thi gồm trắc nghiệm và tự luận, thời gian làm bài 90 phút.
ĐỀ THI HỌC KÌ I, NĂM HỌC 2015 – 2016
MÔN: NGỮ VĂN – LỚP 9
Thời gian làm bài: 90 phút (không kể thời gian giao đề)
(Đề thi gồm 2 trang)
I. PHẦN TRẮC NGHIỆM (2,0 điểm)
Viết phương án đúng vào bài thi.
1: Truyện Kiều (Nguyễn Du) có những giá trị nào về mặt nội dung?
A. Hiện thực và nhân đạo.
C.Nhân đạo và phê phán.
B.Hiện thực và nhân văn.
D.Châm biếm đả kích.
2: Dòng nào sau đây nói đúng nét đặc sắc nghệ thuật của bài thơ Bếp lửa (Bằng Việt)?
A. Chất liệu hiện thực sinh động của cuộc sống ở chiến trường; ngôn ngữ, giọng điệu tự nhiên, khỏe khoắn.
B.Xây dựng hình ảnh bằng liên tưởng, tưởng tượng phong phú; âm hưởng khỏe khoắn, hào hùng, lạc quan.
C.Bài thơ có sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa biểu cảm với miêu tả, tự sự và bình luận; hình ảnh sáng tạo.
D.Hình ảnh giàu tính biểu cảm, giọng điệu tâm tình tự nhiên kết hợp miêu tả.
3: Nói giảm nói tránh là biện pháp tu từ liên quan đến phương châm hội thoại nào?
A. Phương châm về lượng.
C.Phương châm quan hệ.
B.Phương châm lịch sự.
D.Phương châm về chất.
4: Đoạn văn sau đây được viết theo phương thức biểu đạt nào?
Trời xanh lồng lộng, có những tảng mây sáng chói, lừ đừ. Đường vắng hẳn người qua lại. Họ dạt cả vào các khoảnh bóng cây tránh nắng. Một vài tiếng động nhẹ khẽ gợi lên, oi ả.
(Làng – Kim Lân)
A. Tự sự.
B.Miêu tả.
C.Biểu cảm.
D.Nghị luận.
II. PHẦN TỰ LUẬN (8,0 điểm).
Câu 5 (3,0 điểm).
Không có kính, rồi xe không có đèn,
Advertisements (Quảng cáo)
Không có mui xe, thùng xe có xước,
Xe vẫn chạy vì miền Nam phía trước:
Chỉ cần trong xe có một trái tim.
a. Đoạn thơ trên trích trong bài thơ nào? Ai là tác giả?
b. Nêu nội dung của đoạn thơ.
c. Không có kính, rồi xe không có đèn,
Không có mui xe, thùng xe có xước,
Xác định biện pháp tu từ và phân tích hiệu quả nghệ thuật của biện pháp tu từ đó trong hai câu thơ trên.
d. Từ đoạn thơ trên, với những hiểu biết xã hội, em hãy viết một đoạn văn (từ 5 câu đến 7 câu) trình bày suy nghĩ về hình ảnh những người chiến sĩ ngày đêm bảo vệ biển đảo thiêng liêng của Tổ quốc ngày nay.
6 (5,0 điểm)
Cảm nhận của em về bức tranh thiên nhiên trong đoạn văn sau:
– Chúng ta vừa qua Sa Pa, bác không nhận ra ư? – Người lái xe bỗng nhiên lại hỏi.
– Có. Tôi có nhận ra. Sa Pa bắt đầu với những rặng đào. Và với những đàn bò lang cổ có đeo chuông ở các đồng cỏ trong lũng hai bên đường. Chỗ ấy là Tả Phình phải không bác? – Nhà họa sĩ trả lời.
– Vâng. Bác không thích dừng lại ở Sa Pa ạ?
– Thích chứ, thích lắm. Thế nào tôi cũng về ở hẳn đấy. Tôi đã định thế. Nhưng bây giờ chưa phải lúc.
– Bác sợ Sa Pa buồn chứ gì?
Nhà họa sĩ phá lên cười:
Advertisements (Quảng cáo)
– Buồn thì ai mà chả sợ? Nó như con gián gặm nhấm người ta? Tốt hơn là tránh nó để làm việc đời.
Những nét hớn hở trên mặt người lái xe chợt duỗi ra rồi bẵng đi một lúc, bác không nói gì nữa. Còn nhà họa sĩ và cô gái cũng nín bặt, vì cảnh trước mặt bỗng hiện lên đẹp một cách kì lạ. Nắng bây giờ bắt đầu len tới, đốt cháy rừng cây. Những cây thông chỉ cao quá đầu, rung tít trong nắng những ngón tay bằng bạc dưới cái nhìn bao che của những cây tử kinh thỉnh thoảng nhô cái đầu màu hoa cà lên trên màu xanh của rừng. Mây bị nắng xua, cuộn tròn lại từng cục, lăn trên các vòm lá ướt sương, rơi xuống đường cái, luồn cả vào gầm xe…
(Trích Lặng lẽ Sa Pa – Nguyễn Thành Long – SGK Ngữ văn 9, tập một, NXBGDVN, 2010)
ĐÁP ÁN VÀ HƯỚNG DẪN CHẤM KIỂM TRA HỌC KÌ I, NĂM HỌC 2015 – 2016
MÔN: NGỮ VĂN – LỚP 9
I. PHẦN TRẮC NGHIỆM ( 2,0 điểm)
Mỗi câu trả lời đúng cho 0,5 điểm.
| Câu | 1 | 2 | 3 | 4 |
| Đáp án | A | C | B | B |
II. PHẦN TỰ LUẬN (8,0 điểm)
5:
a/ Tác phẩm Bài thơ về tiểu đội xe không kính của Phạm Tiến Duật. (0,5)
b/ Nội dung: hình ảnh những chiếc xe vận tải với những tổn thương mất mát và vẻ đẹp kiên cường, bất khuất, dũng cảm của những người chiến sĩ lái xe trên tuyến đường Trường Sơn trong những năm tháng chống Mĩ cứu nước. (1,0)
c/ – Phép điệp ngữ qua cụm từ không có được lặp nhiều lần kết hợp với phép liệt kê có tác dụng khắc họa sự tổn thất của những chiếc xe ra chiến trường ngày càng nhiều: không có kính, không có đèn, không có mui xe và có thêm là thêm sự mất mát có xước. Qua đó, tác giả thể hiện được sự khốc liệt của chiến tranh ngày càng dữ dội. Đồng thời, tác giả cho thấy tinh thần quả cảm của người lính lái xe Trường Sơn trong thời kì kháng chiến chống Mĩ cứu nước. (0,5)
d/ * Về hình thức:
– Đoạn văn có độ dài từ 8 đến 10 câu.
– Đoạn văn có liên kết, mạch lạc.
* Về nội dung: học sinh có thể triển khai đoạn văn theo một số gợi ý sau:
– Các chiến sĩ ngày đêm bảo vệ biển đảo thiêng liêng của Tổ quốc phải sống trong một cuộc sống có nhiều gian khổ, khó khăn:
+ Sống giữa biển khơi đầy giông tố, thiếu thốn trăm bề…
+ Xa gia đình, xa người thân …
– Các anh luôn nêu cao ý chí quyết tâm bảo vệ Tổ quốc; kiên cường chiến đấu bảo vệ cuộc sống bình yên cho nhân dân…
– Hình ảnh của các anh là những hình ảnh đẹp hào hùng ngời sáng tinh thần yêu nước. (1,0)
* Lưu ý: Nếu không trình bày đúng hình thức một đoạn văn tối đa cho 0,5 điểm.
6:
* Về kĩ năng: Học sinh biết viết bài văn nghị luận về một đoạn trích có bố cục rõ ràng, cảm xúc chân thực, diễn đạt trong sáng, không mắc lỗi chính tả, dùng từ, đặt câu…
*Về kiến thức: Học sinh có thể nêu cảm nhận của mình về cảnh thiên nhiên trong đoạn văn theo nhiều cách khác nhau. Tuy nhiên, bài viết cần đảm bảo những ý cơ bản sau:
A. MB:
– Giới thiệu tác giả, tác phẩm, vị trí của đoạn trích.
– Ấn tượng chung về cảnh thiên nhiên trong đoạn văn. 0,5
B.TB:
1. Đây là bức tranh phong cảnh thiên nhiên đẹp và thơ mộng của Sa Pa – một bức tranh làm say đắm lòng người.
– Sa Pa mang vẻ đẹp bình yên và êm ả: vẻ đẹp Sa Pa bắt đầu bằng những rặng đào, những đàn bò lang cổ đeo chuông đang thung thăng gặm cỏ, những cánh đồng cỏ xanh ngan ngát trong thung lũng. Khung cảnh chỉ có thể thấy ở núi rừng Sa Pa. 0,5
– Nắng Sa Pa thật rực rỡ và bất ngờ. Trong khung cảnh rộng lớn của thiên nhiên, đất trời, điểm xuyết những tia nắng thật kì lạ:
Nắng bây giờ bắt đầu len tới đốt cháy rừng cây, những cây thông chỉ cao quá đầu, rung tít trong nắng những ngón tay bằng bạc…. Ánh nắng dường như sáng dần lên trong khung cảnh thiên nhiên. Cái nắng chói chang được Nguyễn Thành Long miêu tả Nắng bắt đầu len tới đốt cháy rừng cây. Đọc câu văn, ta cảm giác như nắng đang di chuyển, đang chạy dần trên các triền núi. Cảnh được quan sát từ trên cao trở xuống. Và ở góc độ ấy, thiên nhiên càng trở nên khoáng đạt, hùng vĩ hơn.
Ánh nắng khiến thiên nhiên Sa Pa vốn lặng lẽ, trầm mặc bỗng tràn đầy sức sống… Nắng đem lại cho Sa Pa một vẻ đẹp mới – một vẻ đẹp thơ mộng và huyền ảo. 1,0
– Sa Pa còn được tô điểm thêm những màu sắc tươi sáng của các loại cây. Thật bất ngờ khi nhìn thấy hình ảnh cây thông rung tít trong nắng những ngón tay bằng bạc và những cái cây tử kinh – chú bé nghịch ngợm nhô cái đầu màu hoa cà lên trên màu xanh của rừng. Cây tử kinh như hài hoà, nổi bật giữa màu xanh của rừng núi. Khung cảnh rất nên thơ và câu văn cũng đầy chất thơ. 0,5
– Mây Sa Pa cũng rất lạ: Mây bị nắng xua, cuộn tròn lại từng cục, lăn trên các vòm lá ướt sương, rơi xuống đường cái, luồn cả vào gầm xe. Dường như con người đang đi trong mây. Mây cũng hồn nhiên, tinh nghịch chui vào gầm xe. Cảnh vật được nhân cách hóa sống động. Mỗi câu, mỗi chữ như có đường nét, màu sắc, hình khối… đậm chất hội họa, vừa mang nhịp điệu êm ái của một bài thơ. Tất cả như muốn đem đến cho các nhân vật một cảm giác mới lạ, thơ mộng về một vùng đất, về những khát khao, háo hức khi lần đầu tiên bước chân đến một vùng đất mới. 1,0
2. Đánh giá
– Bức tranh phong cảnh thiên nhiên đẹp và thơ mộng của Sa Pa đã tạo nên chất trữ tình, chất thơ cho tác phẩm, vẻ đẹp ấy được miêu tả qua cái nhìn của người họa sĩ già, thấm đượm hài hòa giữa vẻ đẹp của tự nhiên, cuộc sống và con người.
– Qua ngòi bút miêu tả tài tình của Nguyễn Thành Long, cảnh thiên nhiên Sa Pa hiện lên như một tác phẩm hội họa lung linh, kì ảo; thể hiện trái tim nghệ sỹ biết yêu, biết rung động trước cái đẹp của tác giả; khơi gợi trong lòng ta một tình yêu quê hương đất nước. 1,0
C.KB:
– Khẳng định lại ấn tượng chung về cảnh thiên nhiên Sa Pa.
– Liên hệ mở rộng. 0,5
Giám khảo cho điểm tối đa khi bài viết đảm bảo tốt hai yêu cầu về kiến thức và kĩ năng làm bài, cần trân trọng những bài viết sáng tạo, có chất văn.
Lưu ý: Điểm của bài thi là điểm tổng các câu cộng lại; cho điểm từ 0 đến 10. Điêm lẻ làm tròn đến 0,5.
