Đề kiểm tra KSCL đầu năm môn Văn lớp 12 – THPT Nga Sơn: Nêu ít nhất hai câu trong đoạn trích  thể hiện giá trị, ý nghĩa của hoa sen?

Sở GD & ĐT Thanh Hóa trường THPT Nga Sơn tổ chức kiểm tra chất lượng đầu năm lớp 12 môn Ngữ Văn năm học 2018 – 2019, đề được cập nhật cụ thể như sau.

PHẦN 1: ĐỌC HIỂU (3 điểm)

Đọc đoạn trích sau và trả lời các câu hỏi :

Hoa sen mọc trong bùn, sống trong bùn nhưng vượt lên khỏi mặt nước để hướng đến mặt trời đón ánh nắng ban mai, loài hoa vẫn tỏa hương tinh khiết mà không hề bị bùn làm ô nhiễm, vấy bẩn. Tồn tại từ ngàn năm cùng với cây cỏ thiên nhiên, hoa sen không chỉ là người bạn thân thiết mà còn được xem như là biểu trưng văn hoá bén rễ sâu trong tâm thức người dân Việt, là biểu trưng tiêu biểu nhất cho văn hóa và cốt cách nhân văn của người Việt Nam, loài hoa duy nhất hội tụ đầy đủ trong mình ý nghĩa triết học, nhân sinh cao quý, là ý nghĩa về âm dương ngũ hành và sức vươn dậy của một ý chí sống mãnh liệt như dân tộc Việt. Hoa sen Việt Nam dù có trải qua bao cuộc đổi thay vẫn luôn giữ được vẻ đẹp thanh khiết, mùi hương dịu dàng vươn mình tỏa sáng. Sen là hiện thân của sự sống, sinh ra và lớn lên trong chốn sình lầy, hoa sen hé nở và mở rộng những cánh hoa để thoảng lên một làn hương tinh khiết, như lời ca ngợi về sự thanh xuân, biết hòa nhập, thích nghi môi trường, thanh lọc những chất nhơ, bằng thân rễ của chính mình giữa mênh mông nước nổi, ngai ngái mùi bùn, ấy thế mà sen vẫn rạng ngời vươn cao.

Sen nẩy mầm trong bùn tối, thanh lọc mọi sự nhơ bẩn để nuôi thân, vượt qua tầng nước sâu, vươn lên trên mặt nước, xòe lá, trổ hoa, đó là một quá trình kiên nhẫn vươn lên tìm sự sống cao đẹp. Hình ảnh của sen qua  ba giai đoạn sinh trưởng rồi cho hoa và chính nét giản dị, tao nhã, thuần khiết, kiên nhẫn đó mà hoa sen là hiện thân cho tính cách, lối sống và tâm hồn người Việt Nam. Sau quá trình bầu chọn, lấy ý kiến rộng rãi trên toàn quốc, hoa sen hồng luôn là “ứng viên” số một vào danh hiệu Quốc hoa của Việt Nam, ngày 02/9/2011, loài hoa với sự thuần khiết, thanh cao, sen hồng đã trở thành “Quốc hoa Việt Nam” trong muôn vàn các loài hoa với bao sắc hương lộng lẫy. Hoa sen xứng đáng là quốc hoa, là biểu tượng của các loài hoa ở Việt Nam.

Câu 1: Xác định phương thức biểu đạt chính của đoạn trích ? ( 0.5 điểm ).

Câu 2 : Thao tác lập luận chính mà đoạn trích sử dụng là thao tác gì ? ( 0.5 điểm ).

Câu 3 : Nêu ít nhất hai câu trong đoạn trích  thể hiện giá trị, ý nghĩa của hoa sen? ( 1.0 điểm )

Câu 4 : Xác định nội dung của đoạn trích  trên ? ( 1.0 điểm ).

 PHẦN II – LÀM VĂN (7,0 điểm)

Câu 1 (2,0 điểm)

Hãy viết 01 đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của anh/chị về ý kiến được nêu trong đoạn trích ở phần Đọc hiểu: “ Sen nẩy mầm trong bùn tối, thanh lọc mọi sự nhơ bẩn để nuôi thân, vượt qua tầng nước sâu, vươn lên trên mặt nước, xòe lá, trổ hoa, đó là một quá trình kiên nhẫn vươn lên tìm sự sống cao đẹp.”

Câu 2 (5,0 điểm)

Có ý kiến cho rằng:  Kết cấu bài thơ “ Sóng” ( Xuân Quỳnh) dựa trên sự tương đồng giữa tâm trạng của người phụ nữ đang yêu với những con sóng.

Anh/ chị hãy chỉ ra sự tương đồng đó và hiệu quả thẩm mĩ từ nghệ thuật kết cấu của bài thơ.