Qua những hình ảnh tàn bạo của những kẻ “thi hành công vụ” trong đoạn trích “Tức nước vỡ bờ”, em hãy chứng minh “hành động phản ứng” của chị Dậu là tất yếu.
MB:
Đoạn trích “Tức nước vỡ bờ” trích trong truyện ngắn “Tắt đèn” của Ngô Tất Tố miêu tả tinh tế diễn biến tâm lí của một tính cách nhất quán. Chị Dậu có thể nhẫn nhục, chịu đựng, nhưng khi đã bị đẩy tới chân tường, thì cũng biết vùng lên chống trả quyết liệt, thể hiện một khả năng phản kháng tiềm tàng.
TB:
1, Hình ảnh tàn bạo của những kẻ “thi hành công vụ”.
– Đặc điểm chung: tàn bạo, mất hết tính người. Sự xuất hiện của chúng đồng nghĩa với báo họa. Chúng là hiện thực của trật tự xã hội tàn nhẫn, đày đọa con người.
– HÌnh ảnh tên người nhà lí trưởng: là một tên tay sai đáng ghét. Tuy nhiên cũng cí lúc hình như hắn “không dám hành hạ một người ốm nặng”. So với tên cai lệ thì người nhà lí trưởng, dù độc ác cũng chỉ mới là sự độc ác mức “đàn em”.
– Hình ảnh tên cai lệ: là một tên tay sai chuyên nghiệp. Nghề của hắn là đánh người, trói người. Hắn mẫn cán là thành tahoj. Mất hết tính người, hắn là một dã thú. Đây là sản phẩm của chế độ, do “nhà nước” đào tạo và trở thành một nhân vật đại diện cho bản chất, trật tự của chế độ nhà nước tàn bạo ấy.
Advertisements (Quảng cáo)
2, Tức nước vỡ bờ
Tình thế đặt chị Dậu trước sự lựa chon: hoặc là để yên cho chúng giày xéo, hoặc đứng lên chống lại chúng. Một cách tự phát của diễn biến, chị đã vùng dậy một cách quyết liệt.
– Lúc đầu, chị “cố thiết tha” van xin. Van xin là cách duy nhất để “mong” hai tay sai tha cho anh Dậu. Đây là sự nhịn nhục của kẻ dưới.
– Trước sự đểu giả và tàn bạo của cai Lệ, “tức quá không thể chịu được” chị liều mạng cự lại.
Advertisements (Quảng cáo)
+ Không còn van xin (mà còn van xin thì cũng vô ích), chị đấu lí: “chồng tôi đau ốm, ông không được phép hành hạ”. Cách xưng hô thấy chị không còn “nằm yên” trong tư cách kẻ dưới mà ngang hàng.
+ Mày trói chồng bà đi, bà cho mày xem. Chị Dậu đã chuyển sang một tư thế khác: bà – mày. Đó là tư thế của kẻ bề trên. Sự căm giận, khinh bỉ kẻ thù đã lên tột đọ. Trong màn đấu lực, chị đã thắng.
– Hành động của chị Dậu xuất phát phát từ một qui luật: “con giun xéo lắm cũng quằn”. Mặc dù tự phát, song hành động của chị cho thấy sức mạnh tiềm tàng của người nông dân. Sức mạnh ấy bắt nguồn từ ý thức nhân phẩm, từ tình yêu thương. Đây là đoạn văn sảng khoái nhất hơn một trăm trang “Tắt đèn”.
3, Một số thành công về phương diện nghệ thuật.
– Một đợn văn giàu kịch tính. Mâu thuẫn được đẩy dần lên và kết thúc là một hài kịch: cai Lệ “ngã chỏng quèo trên mặt đất, miệng lảm nhảm”, người nhà lí trưởng thì “ngã nhào ra thềm”. Những kẻ đại diện cho chính quyền, thật không ngờ, lại thảm hại đến thế trước sự tức giận của một người đàn bà.
– Nghệ thuật xây dựng nhân vật: nổi bật nhất là nhân vật cai Lệ và chị Dậu. Bản chất, ngôn ngữ, cử chỉ của cai Lệ được khắc họa đậm nét và nhất quán: đểu giả và tàn ác, hung hãn và đê tiện. Đúng là một tay sai, một “chó săn” của chế độ thực dân phong kiến trước đây. Nhân vật chị Dậu được miêu tả sinh động, các biến thái tâm lí được khắc họa chính xác và tự nhiên.
– Bút pháp linh hoạt trong một mạch truyện cũng đầy kịch tính. Đặc biệt, chất hài hước đã tạo cho đoạn văn thêm sảng khoái: nhà văn cũng triệt để khai thác tính đối lập để tạo thêm sự sắc nét cho nhân vật: chị Dậu nhún nhường mà quyết liệt, cai Lệ hống hách, tàn ác mà lẻo khẻo, hèn yếu.
KB:
Giá trị của đoạn trích được thể hiện rõ nét qua nhân vật chị Dậu. Tấm lòng thương yêu chồng con và tinh thần phản kháng trước sự áp bức của các thế lực thống trị đã làm nổi bật nhân vật chị Dậu trong đoạn trích.
Xem thêm: Thuyết minh về chiếc kính đeo mắt