‘Sang thu’, ‘Những ngôi sao xa xôi’ trong đề thi Ngữ Văn 9 kì 2 quận Nam Từ Liêm

Kết thúc năm học 2018-2019, Phòng GD&ĐT quận Nam Từ Liêm HN đã tổ chức kì thi cuối kì 2 cho khối lớp 9 trên toàn địa bàn quận. Đề thi xoay quanh hai tác phẩm văn học là Sang Thu và Những ngôi sao xa xôi.

Phần I (6đ)

Bâng khuâng, xao xuyến trước vẻ đẹp và sự biến chuyển kì diệu của thiên nhiên trong bài thơ Sang thu, nhà thơ Hữu Thỉnh viết:

Sông được lúc dềnh dàng

Chim bắt đầu vội vã

Có đám mây mùa hạ

Vắt nửa mình sang thu

(Trích ngữ văn 9, tập hai, NXB Giáo dục Việt Nam 2018)

1. Nêu hoàn cảnh sáng tác của bài thơ Sang thu.

2. Chỉ ra một cặp từ trái nghĩa được sử dụng trong đoạn thơ trên. Cho biết hiệu quả nghệ thuật của cặp từ trái nghĩa đó.

3. Dựa vào đoạn thơ trên, viết đoạn văn từ 10 – 12 câu theo cách lập luận tổng phân hợp làm rõ cảm nhận tinh tế của nhà thơ về những biến chuyển của đất trời trong khoảnh khắc giao mùa trong đoạn văn có sử dụng một câu ghép và phép nối (gạch chân dưới câu ghép và từ ngữ dùng làm phép nối)

4. Trong chương trình Ngữ văn lớp 9 có một bài thơ cũng sử dụng hình ảnh dòng sông và cánh chim để miêu tả cảnh thiên nhiên. Hãy ghi lại chính xác khổ thơ chứa hai hình ảnh đó và nêu rõ tên tác giả, tác phẩm.

Phần II. (4,0 đ)

Dưới đây là một đoạn văn được trích trong tác phẩm Những ngôi sao xa xôi của nhà văn Lê Minh Khuê:

“Tôi không cãi chị. Quyền hạn phân công là ở chị. Thời gian bắt đầu căng lên. Trí não tôi cũng không thua. Những gì đã qua, những gì sắp tới… không đáng kể nữa. Có gì lí thú đâu, nếu các bạn tôi không quay về? Điện thoại réo. Đại đội trưởng hỏi tình hình. Tôi nói như gắt vào máy:

-Trinh sát chưa về!

(1) Không hiểu vì sao mình gắt nữa (2) Lại một đợt bom. (3) Khói vào hang. (4) Tôi ho sặc sụa và tức ngực. (5) Cao điểm bây giờ thật vắng. (6) Chỉ có Nho và chị Thao. (7) Và bom. (8) Và tôi ngồi đây. (9) Và cao xạ đặt bên kia quả đồi.”

(Trích ngữ văn 9, tập hai, NXB Giáo dục Việt Nam, 2018)

1. Chỉ rõ 2 phép liên kết được sử dụng trong các câu văn được đánh số câu trong đoạn văn trên

2. Xét về mục đích nói, câu văn”Có gì lí thú đâu, nếu các bạn tôi không quay về?” thuộc kiểu câu gì? Vì sao nhân vật Phương Định lại gắt lên khi đại đội trưởng hỏi tình hình?

3. Trong những năm tháng kháng chiến chống Mỹ, chính tình đồng đội keo sơn, thắm thiết đã trở thành một trong những nguồn động lực tinh thần vô giá giúp con người Việt Nam lập nên những chiến thắng lẫy lừng. Dựa vào tác phẩm Những ngôi sao xa xôi và bằng những hiểu biết xã hội của bản thân, hãy trình bày suy nghĩ trong một đoạn văn (khoảng 2/3 trang giấy thi) về vai trò của tình bạn đối với con người trong cuộc sống.