SGK Vật Lý 7: Nguồn âm – Chương 2: bài C1, C2, C3 trang 28; bài C4, C5, C6, C7, C8, C9 trang 29.
1. Tất cả chúng ta hãy cùng nhau giữ im lặng và lắng tai nghe. Em hãy nêu những âm mà em nghe được và tìm xem chúng được phát ra rừ đâu.
Khi ngồi trong lớp học, chúng ta có thể nghe được những âm thanh phát ra từ: tiếng ồn ào ngoài đường phố (do xe cộ đi lại, tiếng còi xe, tiếng người nói chuyện,…), tiếng chim hót, tiếng gió thổi,…
2. Em hãy kể tên một số nguồn âm?
– Dụng cụ: kèn, sáo, trống…
– Các nguồn âm khác: quạt máy, người, động cơ xe…
3. Hãy quan sát dây cao su và lắng nghe, rồi mô tả điều mà em nhìn và nghe được.
Dây cao su rung động và phát ra âm thanh.
4. Vật nào phát ra âm ? Vật có rung động không ? Nhận biết điều đó bằng cách nào?
Cốc thủy tinh phát ra âm. Thành cốc thủy tinh có rung động
Nhận biết sự rung động của thành cốc bằng cách: Treo con lắc bấc sát thành cốc. Khi gõ thìa vào thành cốc, thành cốc rung làm cho con lắc bấc dao động.
5. Âm thoa có dao động không? Hãy tìm cách kiểm tra xem khi phát ra âm thì âm thoa có dao động không?
Âm thoa có dao động:
Có thể kiểm tra dao động của âm thoa bằng một trong các cách sau:
Advertisements (Quảng cáo)
– Đặt con lắc bấc sát một nhánh của âm thoa khi âm thoa phát ra.
– Dùng tay giữ chặt hai nhánh của âm thoa thì không nghe thấy âm phát ra nữa.
– Dùng một tờ giấy đặt nối trên một chậu nước. Khi âm thoa phát âm, ta chạm một nhánh của âm thoa và gần mép tờ m giấy thì thấy nước bắn tóe bên mép tờ giấy.
– Dùng tay kéo căng một sợi dây cao su rồi chạm một nhánh của âm thoa vào dây chun khi âm thoa phát ra âm.
Kết luận: Khi phát ra âm, các vật đều dao động.
6. Em có thể làm cho một số vật như tờ giấy, lá chuối…phát ra âm được không?
Có thể làm cho một số vật như tờ giấy, lá chuối…phát ra âm bằng một trong các cách sau:
– Vò tờ giấy, lá chuối…
– Xé tờ giấy, lá chuối…
Advertisements (Quảng cáo)
– Có thể cuộn tròn lá chuối thành hình một cái kèn rồi thổi, kèn chuối sẽ kêu.
7. Hãy tìm hiểu xem bộ phận nào dao động phát ra âm trong hai nhạc cụ mà em biết?
Có thể hai nhạc cụ sau:
– Đàn ghi ta: bộ phận dao động phát ra âm thanh là dây đàn.
– Trống: bộ phận dao động phát ra âm là mặt trống.
8. Nếu em thổi vào miệng một lọ nhỏ, cột không khí trong lọ sẽ dao động và phát ra âm. Hãy tìm cách kiểm tra xem có đúng khi đó cột khí dao động không?
Có thể kiểm tra sự dao động của cột không khí trong lọ bằng cách dán vải tua giấy mỏng vào miệng lọ sẽ thấy tua giấy rung rung.
9. Hãy làm một nhạc cụ (đàn ống nghiệm) theo chỉ dẫn dưới đây:
– Đổ nước bảy ống nghiệm giống nhau đến các mực nước khác nhau.
– Dùng thìa gõ nhẹ lần lượt vào từng ống nghiệm sẽ nghe được các âm trầm, bổng khác nhau.
a) Bộ phận nào dao động phát ra âm?
b) Ống nào phát ra âm trầm nhất, ống nào phát ra âm bổng nhất?
– Lần lượt thổi mạnh vào miệng các ống nghiệm cũng sẽ nghe được các âm trầm, bổng khác nhau
c) Cái gì dao động phát ra âm?
d) Ống nào phát ra âm trầm nhất, ống nào phát ra âm bổng nhất?
Hướng dẫn bài C9:
a) Ống nghiệm và nước trong ống nghiệm dao động phát ra âm.
b) Ống có nhiều nước nhất phát ra âm trầm nhất, ống có ít nước nhất phát ra âm bổng nhất.
c) Cột không khí trong ống dao động phát ra âm.
d) Ống có cột khí dài nhất phát ra âm trầm nhất.
Ống có cột khí ngắn nhất phát ra âm bổng nhất.
