[Bài 26 Hóa 11] Giải bài 1, 2 trang 120; bài 4,5 trang 121 SGK Hóa 11: Xicloankan
Lý thuyết về Xicloankan
1. Đồng phân, danh pháp và cấu tạo.
– Xicloankan là những hidrocacbon no mạch vòng có công thức chung là CnH2n (n≥3)
– Danh pháp xicloankan đơn vòng: ghép từ xiclo vào tên ankan mạch không phân nhánh có cùng số nguyên tử cacbon.
– Đồng phân cấu tạo gồm các đồng phân về độ lớn (số cạnh) của vòng vị trí nhóm thế trong vòng và các đồng phân mạch nhánh.
– Tính chất vật lí: ở điều kiện thường, xiclopropan và xichobutan có thể khí; xiclopentan , xiclohexan ở thể lỏng. Các xicloankan nhẹ hơn nước, không tan trong nước, tan trong các dung môi hữu cơ và hòa tan được nhiều chất hữu cơ khác.
2. Tính chất hóa học
a) Phản ứng thế
Nguyên tử hidro trong phân tử xicloankan có thể bị thế bởi nguyên tử halogen khi chiếu sáng hoặc đun nóng. Ví dụ:
b) Phản ứng cộng mở vòng
– Xicloankan vòng 3 cạnh tham gia phản ứng cộng mở vòng với H2/(Ni, 80oC), Br2, HBr:
– Xicloankan chỉ tham gia cộng mở vòng với H2/(Ni, 120oC).
Advertisements (Quảng cáo)
– Xicloankan có vòng 5, 6 cạnh trở lên không có phản ứng cộng mở vòng trong những điều kiện trên.
c) Phản ứng oxi hóa: Xicloankan cháy tỏa nhiều nhiệt, không làm mất màu dung dịch KmnO4
Gợi ý giải bài tập Hóa 11 trang 120, 121 bài 26 : Xicloankan
Bài 1: Nhận định nào sau đây là đúng?
A. Xicloankan chỉ có khả năng tham gia phản ứng cộng mở vòng.
B. Xicloankan chỉ có khả năng tham gia phản ứng thế.
C. Mọi xicloankan đều có khả năng tham gia phản ứng thế và phản ứng cộng
D. Một số xicloankan có khả năng tham gia phản ứng cộng mở vòng.
Đáp án đúng D.
Advertisements (Quảng cáo)
Bài 2: Khi sục khí xicloankan vào dung dịch brom thì có hiện tượng nào sau đây?
A. Màu dung dịch không đổi.
B. Màu dung dịch đậm lên.
C.Màu dung dịch bị nhạt dần.
D. Màu dung dịch từ không màu chuyển sang màu nâu đỏ.
Đáp án đúng: C. Màu dung dịch bị nhạt dần.
Bài 3. (Hóa 11 trang 120) Viết các phương trình hóa học của phản ứng xảy ra khi:
a) Sục khí xiclopropan vào trong dung dịch brom.
b) Dẫn hỗn hợp xiclopropan, xiclopentan và hidro đi vào trong ống có bột niken, nung nóng.
c) Đun nóng xiclohexan với brom theo tỉ lệ 1:1
Giải bài 3:
Bài 4: Trình bày phương pháp hóa học phân biệt hai khí không màu propan và xiclopropan đựng trong các bình riêng biệt.
Hướng dẫn: Dùng thuốc thử là dung dịch brom nhận biết được xiclopropan do hiện tượng làm mất màu dung dịch brom, propan không làm mất màu dung dịch brom.
Bài 5 trang 120 Hóa 11: Xicloankan đơn vòng X có tỉ khối so với nitơ bằng 2,0. Lập công thức phân tử của X. Viết phương trình hóa học (ở dạng công thức cấu tạo) minh họa tính chất hóa học của X, biết rằng X tác dụng với H2 (xt Ni) chỉ tạo ra một sản phẩm.
Giải bài 5:
Gọi xicloankan đơn vòng X là CnH2n (n≥3)
Vậy X là C4H8
Do X tác dụng với H2 chỉ tạo ra một sản phẩm duy nhất, vậy X có công thức CT thu gọn : 
PTHH minh họa tinh chất hóa học của X là:
