Bài 1: So sánh những nét giống nhau và khác nhau về cách gieo vần, ngắt nhịp, hài thanh trong luật thơ ngũ ngôn truyền ở bài Mặt trăng với đoạn thơ năm tiếng bài Sóng của Xuân Quỳnh:
*Giống nhau:
– Số tiếng: năm tiếng.
– Vần: vần chân, vần liền, vần lưng, vẫn cách, …
– Phéo đối giữa các thanh B – T
*Khác nhau:
|
Mặt trăng |
Sóng |
|
-Gieo vần: độc vần, có tính chất bắt buộc (bên, đen, lên, hèn) – Ngắt nhịp: chẵn, lẻ linh hoạt: 3/2, 2/3, 1/2/2 – Hài thanh: Tuân thủ niêm, luật, luân phiên luật B-T, niêm B-N, T-T ở tiếng 2,4 – Số câu: hạn định, theo thể loại: tứ tuyệt, bát cú,.. |
– Gieo vần: theo từng khổ thơ 4 dòng, linh hoạt, có cần cách (thế, trẻ), vần chân ( trẻ, bể, lớn, lên) – Nhịp tự do: 2/3 – Hài thanh tương đối tự do – Số câu: không hạn định |
Bài 2: Sự đổi mới, sáng tạo trong thể thơ 7 tiếng hiện đại so với thơ thất ngôn truyền thống:
*Gieo vần:
– Vần chân cuối các dòng 1,2,4 giống thơ truyền thống: sông, lòng, trong
– Sử dụng vần lưng (lòng- không) để hỗ trợ => sáng tạo
*Ngắt nhịp: Linh hoạt hơn
Advertisements (Quảng cáo)
– Câu 1 và 2 lại ngắt nhịp 2/5 cho phù hợp với tình cảm và cảm xúc của tác giả trong buổi đưa tiễn người bạn lên đường.
– Câu 3 và 4 theo cách ngắt nhịp 4/3 của thất ngôn truyền thống;
* Hài thanh: cả luật và niêm đều linh hoạt, không gò bó:
– dòng 1 và 4: B-B-B/ B-B-T
– dòng 2 và 3: T-T-B/ B-T-B
Bài tập 3:
Mô hình âm luật bài thơ Mời trầu:
Advertisements (Quảng cáo)
Quả cau nho nhỏ / miếng trầu hôi
B T B Bv
Này của Xuân Hương / mới quệt rồi
T B T Bv
Có phải duyên nhau / thì thắm lại
T B T T
Đừng xanh như lá / bạc như vôi
B T B Bv
Bài 4: Ảnh hưởng của thơ thất ngôn Đường luật đối với thơ mới trong đoạn mở đầu Tràng giang (Huy Cận):
– Vần, nhịp, hài thanh đều giống thơ thất ngôn tứ tuyệt.
+ Gieo vần: vần chân, gieo vần cách (song, dòng) và là vần bằng (B)
+ Ngắt nhịp: 4-3 (như cách ngắt nhịp trong thể thơ thất ngôn bát cú)
+ Hài thanh: theo đúng mô hình của thể thơ thất ngôn bát cú:
tiếng 2: gợn, thuyền, về, một: T-B-B-T; tiếng 4: giang, mái, lại, khô: B-T-T-B; tiếng 6: điệp, song, trăm, mấy: T-B-B-T
– Tuy nhiên, cái khác là ở chỗ không áp dụng phép đối một cách nghiêm ngặt như thơ Đường luật.
=>Các thể thơ hiện đại Việt Nam đều kế thừa những yếu tố của các thể thơ truyền thống nhưng không bị bó buộc nghiêm ngặt vào luật thơ.
