Luyện từ và câu: Từ ghép và từ láy
Cấu tạo của những từ phức được in đậm trong các câu thơ sau có gì khác nhau ?
Tôi nghe truyện cổ thầm thì
Lời ông cha dạy cũng vì đời sau.
LÂM THỊ MỸ DẠ
Thuyền ta chầm chậm vào Ba Bể
Núi dựng cheo leo, hồ lặng im
Lá rừng với gió ngân se sẽ
Họa tiếng lòng ta với tiếng chim.
HOÀNG TRUNG THÔNG
Gợi ý
– Từ phức nào do những tiếng có nghĩa tạo thành ?
– Từ phức nào do những tiếng có âm đầu hoặc vần lập lại nhau tạo thành ?
Advertisements (Quảng cáo)
– Các từ phức truyện cổ, ông cha do các tiếng có nghĩa tạo thành (truyện + cổ; ông + cha).
– Từ phức thầm thì do các tiếng lặp lại âm đầu (th) tạo thành.
– Từ phức lặng im do hai tiếng có nghĩa (lặng + im) tạo thành.
– Ba từ phức chầm chậm, cheo leo, se sẽ do những tiếng có âm đầu, vần hoặc cả âm đầu lẫn vần lặp lại nhau tạo thành: Từ cheo leo, hai tiếng cheo và leo có vần eo lặp lại. Các từ chầm chậm, se sẽ lặp lại cả âm đầu và vần.
LUYỆN TẬP
Câu 1. Hãy xếp những từ phức được in nghiêng trong các câu dưới đây thành hai loại: từ ghép và từ láy. Biết rằng những tiếng in đậm là tiếng có nghĩa :
a) Nhân dân ghi nhớ công ơn Chử Đồng Tử, lập đền thờ ở nhiều nơi bên sông Hồng. Cũng từ đó hằng năm, suốt mấy tháng mùa xuân, cả một vùng bờ bãi sông Hồng lại nô nức làm lễ, mở hội để tưởng nhớ ông.
Advertisements (Quảng cáo)
Theo HOÀNG LÊ
b) Dáng tre vươn mộc mạc, màu tre tươi nhũn nhặn. Rồi tre lớn lên, cứng cáp, dẻo dai, vững chắc. Tre trông thanh cao, giản dị, chí khí như người.
THÉP MỚI
|
|
Từ ghép |
Từ láy |
|
Câu a |
nhân dân, ghi nhớ, công ơn, đền thờ, mùa xuân, bờ bãi, tưởng nhớ |
nô nức |
|
Câu b |
dẻo dai, vững chắc, thanh cao, giản dị, chí khí |
mộc mạc, nhũn nhặn, cứng cáp |
Câu 2. Tìm từ ghép, từ láy chứa từng tiếng sau đây:
a) Ngay
b) Thẳng
c) Thật
|
|
Từ ghép |
Từ láy |
|
a) Ngay |
ngay thẳng, ngay thật, ngay lập tứ,… |
ngay ngắn, ngay ngáy,… |
|
b) Thẳng |
thẳng cánh, thẳng đuột, thẳng đứng, thẳng hàng, thẳng tắp, thẳng tính, đoạn thẳng, đường thẳng,… |
thẳng thắn, thẳng thừng, thẳng thớm,… |
|
c) Thật |
chân thật, thành thật, thật lòng, thật tâm, thật tình,… |
thật thà |
Đặt câu:
+ Từ ghép:
– Ngay thẳng là một đức tính quý.
– Cánh đồng rộng thẳng cánh cò bay.
– Hãy đối xử thật lòng với nhau.
+ Từ láy:
– Tính bạn Hoa thật thà như đếm.
– Bạn hãy thẳng thắn góp ý với tớ.
– Tôi đã thẳng thừng bác bỏ ý kiến của cậu ấy.
Giaibaitap.com
