I. Quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả:
1. Hãy đọc đoạn văn dưới đây.
2. Trả lời câu hỏi:
a. Mỗi đoạn văn trên giúp em hình dung được những đặc điểm nổi bật của sự vật và phong cảnh được miêu tả:
– Đoạn văn tả chàng Dế Choắt gầy gò, ốm yếu và đáng thương.
Các đặc điểm: gầy gò, lêu nghêu, bè bè, nặng nề, ngẩn ngẩn ngơ ngơ…
– Đoạn 2 tả cảnh thơ mộng và hùng vĩ của sông nước Cà Mau:
Các hình ảnh: kênh, rạch giăng chi chít như mạng nhện, trời xanh, nước xanh, rừng xanh…
– Đoạn 3 tả cảnh mùa xuân đẹp, vui, náo nức như ngày hội.
Các từ ngữ, hình ảnh: chim ríu rít, cây gạo – tháp đèn khổng lồ, ngàn hoa lửa…
b. Người viết cần có năng lực:
Quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét sâu sắc, tinh tế.
c. Những câu văn có sự liên tưởng, so sánh:
– Như gã nghiện thuốc phiện, như người cởi trần mặc áo gi-lê.
– Như mạng nhện, như người bơi ếch, như hai dãy trường thành vô tận.
– Như tháp đèn khổng lồ, hàng ngàn nến xanh…
Nhìn chung, các hình ảnh so sánh, tưởng tượng, liên tưởng đều đặc sắc vì nó thể hiện rất rõ, cụ thể những đối tượng và gây bất ngờ cho người đọc.
Advertisements (Quảng cáo)
3. Đoạn văn đã lược đi những chữ: mênh mông, ầm ầm, như thác, nhô lên hụp xuống như người bơi ếch, như hai dãy trường thành vô tận.
Tất cả những chữ bị bỏ đi đều là những động từ , tính từ, so sánh, liên tưởng, tưởng tượng làm cho đoạn văn bị khô khan và không giàu hình ảnh.
II. LUYỆN TẬP:
1. a. Chọn từ ngữ thích hợp:
– Gương bầu dục, uốn, cong cong, cổ kính, xám xịt, xanh um.
Chúng ta sẽ nhận ra ngay tác giả đã quan sát và lựa chọn hình ảnh đặc sắc: Cầu Thê Húc màu son bắc từ bờ ra đền, tháp ở giữa hồ.
2. Những hình ảnh tiêu biểu và đặc sắc làm nổi bật lên thân hình cường tráng của Dế Mèn:
– Rung rinh bóng mỡ
– Đầu to, nổi từng tảng.
– Răng đen nhánh, nhai ngoàm ngoạp
Advertisements (Quảng cáo)
– Râu dài, uốn cong trông rất hùng dũng
– Trịnh trọng và khoan thai đưa cả hai chân lên vuốt râu.
3. Quan sát và ghi chép điểm đặc biệt của ngôi nhà:
– Hướng nhà: hướng đông bắc => nhà sẽ mát khi mùa hè đến.
– Mái nhà: trang trí bằng gạch đỏ.
– Tường: được ốp bằng đá theo viền lên xuống.
– Cửa: sơn màu vàng ánh kim trông rất bắt mắt.
– Ngoài ban công: trồng 3 chậu hoa hồng.
…
4. Tả quang cảnh buổi sáng trên quê:
– Mặt trời (mâm lửa)
-Bầu trời (trong xanh như quả cầu).
– Những hàng cây (hàng quân).
– Núi, đồi (như những chiếc bát úp khổng lồ).
– Những ngôi nhà (nhỏ nhắn, xinh xắn như những viên gạch nối tiếp nhau).
5. Đề luyện tập:
Tả lại quang cảnh một dòng sông (Sông Hồng):
– Mặt sông Hồng rộng mênh mông, đứng ở bờ bên này có thể nhìn thấy bờ bên kia.
– Khi mặt trời lên, dòng sông lấp lánh như hàng ngàn ngôi sao chiếu xuống.
– Những con thuyền, đò đang tấp nập đi lại trên sông.
– Hai bên bờ, là những bãi ngô xanh mướt.
– Đến buổi trưa dòng sông khoác trên mình màu áo xanh dưới ánh nắng mặt trời.
– Buổi chiều, ánh nắng dần tắt là lúc những đứa trẻ rủ nhau ra sông tắm mát.
– Đặc biệt, những cơn gió nhè nhẹ lướt qua mặt làm cho mọi người cảm thấy sảng khoái và dễ chịu.
…
