Bài 17. Nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa từ sau ngày 2-9-1945 đến trước ngày 19-12-1946 SBT Sử lớp 12: Dân ta đã thực hiện biện pháp có tính chất hàng đầu và lâu dài là gì ?

Bài 1: Hãy khoanh tròn chữ cái trước ý đúng.

1. Cuộc Tổng tuyển cử đầu tiên bầu Quốc hội nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà diễn ra ngày

A. 6- 1 – 1945.               C.  6- 1 – 1947.

B. 6- 1 – 1946.               D. 6- 1 – 1948.

2. Dân ta đã thực hiện biện pháp có tính chất hàng đầu và lâu dài là

A. quyên góp, điều hoà thóc gạo giữa các địa phương trong cả nướC.

B. nghiêm trị những người đầu cơ, tích trữ gạo.

C. phát động phong trào “Nhường cơm sẻ áo”, “Hũ gạo cứu đói”…

D. kêu gọi “Tăng gia sản xuất! Tăng gia sản xuất ngay ! Tăng gia sản xuất nữa !”.

3. Thời điểm quân Trung Hoa Dân quốc với danh nghĩa Đổng minh vào giải giáp quân Nhật ở miền Bắc nước ta là

A. ngay sau khi cuộc Tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945 thắng lọi.

B. một tuần sau khi cuộc Tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945 thắng lợi.

C. mười ngày sau khi cuộc Tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945 thắng lợi.

D. hai tuần sau khi cuộc Tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945 thắng lợi.

4. Nhân dân Nam Bộ bắt đầu cuộc chiến đấu chống thực dân Pháp quay trở lại xâm lược ngày

A. 23-8- 1945.                     C. 23- 10- 1945.

B. 23-9- 1945.                     D. 23-9- 1946.

5. Bản Tạm ước ngày 14 – 9 – 1946 do Chủ tịch Hồ Chí Minh thay mặt Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hoà kí với đại diện Chính phủ Pháp có ỷ nghĩa

A. chấm dứt cuộc chiến tranh xâm lược Việt Nam của thực dân Pháp.

B. tạo điều kiện cho ta kéo dài thời gian hoà hoãn để xây dựng, củng cố lực lượng, chuẩn bị bước vào cuộc kháng chiến chống Pháp không thể tránh khỏi.

C. giúp ta tránh được cuộc chiến đấu bất lợi vì phải chống lại nhiều kẻ thù cùng một lúC.

D. giúp ta đẩy được 20 vạn quân Trung Hoa Dàn quốc cùng bọn tay sai ra khỏi nước ta.

Bài 2: Hãy điền chữ Đ vào ô □ trước câu đúng hoặc chữ S vào ô □ trước câu sai.

 1. Ngay sau Cách mạng tháng Tám năm 1945, quân Trung Hoa Dân quốc dưới danh nghĩa Đồng minh giải giáp quân Nhật đã kéo vào miền Bắc nước ta.

2. Bản Hiến pháp đầu tiên của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà được Quốc hội thông qua ngày 9-11 -1946.

 3. Ngay sau Cách mạng tháng Tám thành công, lực lượng vũ trang được tiếp tục xây dựng và củng cố : Trên cơ sở Việt Nam Giải phóng quân (thành lập tháng 5 – 1945) được chấn chỉnh và đổi thành Vệ quốc đoàn (9 – 1945) và ngày 22 – 5 – 1946 được đổi thành Quân đội Quốc gia Việt Nam.

4.Để giải quyết nạn đói, Đảng và Chính phủ kêu gọi nhân dân cả nước tự nguyện đóng góp tiến của và phát động phong trào “Tuần lễ vàng”.

 5.Ngày 8 – 9 – 1946, Chủ tịch Hồ Chí Minh kí sắc lệnh thành lập Nha Bình dân học vụ – cơ quan ơhuyèn trách về chống “giặc dốt” – và kêu gọi nhân dân cả nước tham gia phong trào xoá nạn mù chữ.

 6.Thực dân Pháp quay trở lại xâm lược nước ta lần thứ hai vào ngày 23-9-1945.

 7. Hiệp ước Hoa – Pháp đã đặt nhân dân ta trước sự lựa chọn một trong hai con đường : hoặc cầm súng chiến đấu chống thực dân Pháp, hoặc hoà hoãn nhân nhượng chúng để tránh tình trạng phải đối phó với nhiều kẻ thù cùng một lúc.

 8. Hiệp định Sơ bộ (6 – 3 – 1946) và Tạm ước (14 – 9 – 1946) đã tạo điều kiện cho ta kéo dài thời gian hoà hoãn để xây dựng, củng cố lực lượng, chuẩn bị bước vào cuộc kháng chiến toàn quốc chống thực dân Pháp lâu dài.

Bài 3: Hãy ghép thời gian với sự kiện lịch sử trong các bảng dưới đây cho phù hợp.

Bảng 1 .Xây dựng và củng cố chính quyển cách mạng sau khi Cách mạng tháng Tám thành công

 1-b

2-a

3- (trống)

4-c

Bảng 2. Cuộc đấu tranh chống ngoại xâm, bảo vệ chính quyển cách mạng

1-c

2-a

3-b

4-(trống)

Bảng 3. Diễn biến chính của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp trở lại xâm lược Nam Bộ

1-c

2-a

3-b

4-d

5- (trống)

Bài 4: Hãy trình bày những thuận lợi và khó khăn của nước ta ngay sau khi Cách mạng tháng Tám năm 1945 thành công.

1. Khó khăn

a. Ngoại xâm và nội phản

* Miền Bắc (từ vĩ tuyến 16 trở ra): 20 vạn quân Trung Hoa Dân quốc  kéo vào nước ta theo sau là các đảng phái tay sai như Việt Nam Quốc dân Đảng (Việt Quốc), Việt Nam cách mạng đồng chí hội (Việt Cách) hòng giành lại chính quyền.

* Miền Nam (từ vĩ tuyến 16 trở vào Nam)

–   Quân Anh kéo vào, dọn đường cho Pháp trở lại xâm lược nước ta. Lợi dụng tình hình, bọn phản động ngóc đầu dậy làm tay sai cho Pháp chống phá cách mạng.

– Trên cả nước còn 6 vạn quân Nhật chờ giải giáp, theo lệnh Anh chống cách mạng.

– Như vậy kẻ thù còn đông và mạnh.

b.  Đối nội

– Chính quyền cách mạng vừa thành lập, chưa được củng cố, lực lượng vũ trang non yếu.

– Nạn đói cuối 1944 đầu 1945 chưa khắc phục được; nạn lụt lớn làm vỡ đê 9 tỉnh Bắc Bộ; hạn hán kéo dài.

– Cơ sở công nghiệp chưa phục hồi, hàng hóa khan hiếm, giá cả tăng vọt, đời sống nhân dân nhiều khó khăn.

– Ngân sách Nhà nước trống rỗng, tiền mất giá  của Trung Hoa Dân Quốc tung ra thị trường, làm tài chính nước ta rối loạn.

c.Thuận lợi cơ bản

– Nhân dân đã giành quyền làm chủ, được hưởng quyền lợi do chính quyền cách mạng mang lại nên phấn khởi và gắn bó với chế độ.

– Cách mạng nước ta có Đảng, đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng suốt lãnh đạo.

– Hệ thống XHCN đang hình thành, phong trào cách mạng thế giới phát triển.

– Phong trào đấu tranh vì hòa bình, dân chủ phát triển ở nhiều nước tư bản.

Bài 5: Đảng và Chính phủ đã thực hiện những biện pháp nào để xây dựng chính quyền cách mạng, giải quyết nạn đói, nạn dốt và khó khăn về tài chính ?

*  Xây dựng chính quyền cách mạng :    

* Giải quyết nạn đói:

* Giải quyết nạn dốt:

* Giải quyết khó khăn về tài chính       

*Xây dựng chính quyền cách mạng :

– Ngày 06/01/1946, hơn 90% cử tri trong cả nước đi bỏ phiếu bầu Quốc hội và đã bầu ra 333 đại biểu.

–  Ngày 02/03/1946, Quốc hội thông qua danh sách Chính phủ liên hiệp kháng chiến do Chủ tịch Hồ Chí Minh đứng đầu, lập ra Ban dự thảo Hiến pháp.

-Ngày 09/11/1946: Ban hành Hiến pháp đầu tiên.

-Các địa phương thuộc Bắc Bộ và Trung Bộ bầu cử hội đồng nhân dân các cấp (tỉnh, huyện, xã) theo nguyên tắc phổ thông đầu phiếu

– Lực lượng vũ trang được xây dựng.

-Việt Nam giải phóng quân đổi thành Vệ quốc đoàn (9/1945), rồi Quân đội quốc gia Việt Nam (22/5/1946).

-Cuối năm 1945, lực lương dân quân tự vệ tăng lên hàng chục vạn người.

Ý nghĩa

–  Thắng lợi của cuộc tổng tuyển cử đã tạo cơ sở pháp lý vững chắc cho Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.

– Khẳng định lòng ủng hộ son sắc của cả dân tộc đối với Đảng và Chính phủ cách mạng trước những âm mưu chia rẽ của bọn đế quốc và tay sai.

–  Trên đây là những điều kiện ban đầu để Đảng và Nhà nước vượt qua được tình thế “ngàn cân treo sợi tóc” lúc bấy giờ.

*Giải quyết nạn đói:

a. Biện pháp cấp thời

– Hồ Chủ Tịch kêu gọi “nhường cơm sẻ áo”, lập “ Hũ gạo cứu đói”, tổ chức “Ngày đồng tâm”.

-Quyên góp, điều hòa thóc gạo giữa các địa phương trong cả nước, nghiêm trị những kẻ đầu cơ tích trữ, không dùng gạo, ngô, khoai, sắn để nấu rượu.

b. Biện pháp lâu dài

– Tăng gia sản xuất “Tấc đất tấc vàng”, “ Không một tấc đất bỏ hoang”.

–  Bỏ thuế thân và các thứ  thuế vô lý.

–  Giảm tô, thuế ruộng đất 25 %, chia lại ruộng đất công.

Kết quả: sản xuất nông nghiệp nhanh chóng được phục hồi, nạn đói bị đẩy lùi.

*Giải quyết nạn dốt:

– Xóa nạn mù chữ là nhiệm vụ cấp bách. Ngày 8/9/1945, Hồ Chủ Tịch ký sắc lệnh lập Nha Bình dân học vụ, kêu gọi nhân dân xóa nạn mù chữ.

–  Từ 9/1945 đến 9/1946, trên toàn quốc gần 76 nghìn lớp học, xóa mù chữ cho hơn 2,5 triệu người.

– Trường học các cấp phổ thông và đại học sớm khai giảng, nội dung và phương pháp giáo dục được đổi mới theo tinh thần dân tộc dân chủ.

  * Giải quyết khó khăn về tài chính:

–  Kêu gọi tinh thần tự nguyện đóng góp của nhân dân cả nước qua “Quỹ  độc lập” và “Tuần lễ vàng”, thu được 370 kg vàng, 20 triệu đồng vào “Quỹ độc lập”, 40 triệu đồng vào “Quỹ đảm phụ quốc phòng”.

– Ngày 23/11/1946. Quốc hội cho lưu hành tiền Việt Nam trong cả nước.

Bài 6: Đảng và Chính phủ đả thực hiện chủ trưong, sách lược như thế nào đối với Pháp trong hai giai đoạn : trước ngày 6 – 3 – 1946 và từ ngày 6 – 3 – 1946. Hãy nêu nhận xét vế chủ trương, sách lược đó.