Câu hỏi mở đầu
Thành cổ Luy Lâu (nay thuộc huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh) từ thời Hán đã là trụ sở của chính quyền đô hộ. Đây cũng là nơi lưu lại dấu tích liên quan đến chính sách cai trị và sự chuyển đổi trong đời sống kinh tế, xã hội, văn hóa của người Việt thời Bắc thuộc. Sự hiện diện của những dấu tích ấy gợi cho em suy nghĩ gì về giai đoạn lịch sử đặc biệt này?
Những dấu tích ấy là một phần của lịch sử, là một trong những minh chính cho thấy thực dân phương Bắc đã xâm lược nước ta, đánh dấu mốc quan trong chuyển dổi đời sống kinh tế, xã hội, văn hóa của người Việt thời Bắc thuộc. Trong giai đoạn lịch sử đặc biệt này, nhân dân ta đã phải đối mặt với những chính sách cai trị tàn bạo cùng với những chính sách đồng hóa và vẫn giữ được những nét đẹp đến ngày hôm nay cho thấy truyền thống yêu nước, tinh thần đấu tranh kiên cường bất khuất của nhân dân Việt Nam.
1. Chính sách cai trị của các triều đại phong kiến phương Bắc
Câu 1. Hãy cho biết một số chính sách để áp đặt bộ máy cai trị của phong kiến phương Bắc ở nước ta.
Năm 179 TCN, Triệu Đà chiếm được Âu Lạc. Từ đó, các triều đại phong kiến phương Bắc đều sáp nhập nước ta vào lãnh thổ Trung Quốc, chia thành các đơn vị hành chính như châu-quận, dưới châu – quận là huyện.
Từ sau khởi nghĩa Hai Bà Trưng (40-43), chính quyền từ cấp huyện trở lên đều do người Hán nắm giữ.
Chính quyền đô hộ cho xây dựng các thành lũy lớn ở trụ sở các châu-quận như thành Luy Lâu. Bắc Ninh, Tống Bình- Đại La,… và bố trí lực lượng quân đồn trú để bảo vệ chính quyền. Từ nhà Hán, các triều đại đều áp dụng luật pháp hà khắc và thẳng tay đàn áp các cuộc đấu tranh của nhân dân ta.
Câu 2. Đoạn tư liệu 1 và thông tin ở trên cho em biết điều gì về chính sách bóc lột kinh tế của các triều đại phong kiến phương Bắc.
|
1.”Trước đây, những người làm thứ sử thấy dắt châu (Giao Chỉ) có các thứ ngọc trai, lông chim trả, tê, voi, đồi mồi, hương liệu, gỗ tốt, nhiều người không liêm khiết, vơvét của cải cho đầy, rồi lại xin đổi đi.” (Theo Đại Việt sử kí toàn thư (bản dịch), Tập 1, NXB Khoa học xã hội, tr180) |
Advertisements (Quảng cáo)
Qua đoạn tư liệu trên, ta có thể thấy các quan cai trị phương Bắc chiếm ruộng đất của nhân dân Âu Lạc, lập thành ấp trại bắt nhân dân ta cày cấy, áp đặt chính sách tô thuế nặng nề đặc biệt dưới thời Đường.
Ngoài ra, chính quyền đô hộ còn nắm độc quyền về sắt và muối, bắt nhân dân ta cống nạp nhiều loại vải vóc, hương liệu, sản vật quý để đưa về Trung Quốc
Câu 3. Chính quyền phong kiến nhà Hán đã thực hiện chính sách cai trị về văn hóa đối với nước ta như thế nào?
Trong suốt thời Bắc thuộc chính quyền phong kiến phương Bắc đều thực hiện chính sách đồng hóa dân tộc Việt như đưa người Hán sang ở cùng với dân Việt bắt nhân dân phải theo phong tục, luật phát của người Hán và tìm mọi cách xóa bỏ những tập tục lâu đời của người Việt.
2. Những chuyển biến về kinh tế – xã hội trong thời kì Bắc thuộc
Câu 1. Hãy nêu sự chuyển biến về kinh tế và xã hội ở nước ta dưới thời Bắc thuộc.
Advertisements (Quảng cáo)
Sự chuyển biến về kinh tế và xã hội ở nước ta dưới thời Bắc thuộc:
Trồng lúa nước vẫn là nghề chính bên cạnh trồng cây ăn quả, hoa màu và chăn nuôi. Sự phát triển của công cụ sản xuất và kĩ thuật đắp đê, làm thuỷ lợi đã tạo nên những vùng trồng lúa nước rộng lớn.Các nghề rèn sắt, đúc đồng, làm gốm, làm mộc, làm đồ trang sức (vàng, bạc) vẫn tiếp tục được duy trì với kĩ thuật sản xuất cao hơn. Một số nghề mới xuất hiện như làm giấy, thuỷ tinh.
Một số đường giao thông thuỷ, bộ được hình thành. Hoạt động buôn bán trong nước và với các nước khác được đẩy mạnh hơn trước.
Năm 179 TCN, Triệu Đà chiếm được Âu Lạc. Từ đó, các triều đại phong kiến phương Bắc đều sáp nhập nước ta vào lãnh thổ Trung Quốc, chia thành các đơn vị hành chính như châu-quận.
Câu 2. Theo em, tầng lớp nào trong xã hội sẽ là thủ lĩnh của những cuộc đấu tranh giành độc lập cho người Việt? Vì sao?
Tầng lớp hào trưởng bản địa được hình hành từ bộ phận quý tộc trong xã hội Âu Lạc cũ, có uy tín và vị thế quan trọng trong đời sống xã hội, những người này sẽ là thủ lĩnh của những cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc tôc cho người Việt.
Luyện tập vận dụng bài 1, 2 trang 69 SGK Lịch sử 6
Câu 1. Tại sao chính quyền phong kiến phương Bắc thực hiện chính sách đồng hóa dân tộc Việt?
Chính quyền phong kiến phương Bắc thực hiện chính sách đồng hoá dân tộc Việt vì:
+ Chúng muốn biến nước ta thành lãnh thổ của chúng, biến nhân dân thành nô lệ của Trung Quốc, xoá bỏ quốc hiệu nước ta trên bản đồ thế giới
+ Muốn cướp đoạt lãnh thổ, sản vật quý, vải vóc, hương liệu để đưa về Trung Quốc
+ Muốn bành trướng sức mạnh.
Câu 2. Em hãy cho biết chính sách cai trị của các triều đại phong kiến phương Bắc đối với nước ta (theo bảng dưới đây).
| Lĩnh vực | Thông tin phản ánh | Suy luận về hậu quả |
| Đất đai | Chiếm ruộng đất, lập thành áp trai để bắt dân ta cày cấy. | Người Việt mất ruộng bị biến thành nông nô của nhà nước đô hộ |
| Thuế khóa – Cống nạp | – Áp đặt chính sách tô thuế nặng nề.- Bắt cống nạp nhiều vải vóc, hương liệu và sản vật quý để đưa về Trung Quốc | ? |
| Thủ công nghiệp | Nắm độc quyền về sắt và muối | ? |
| Lĩnh vực | Thông tin phản ánh | Suy luận về hậu quả |
| Đất đai | Chiếm ruộng đất, lập thành áp trai để bắt dân ta cày cấy. | Người Việt mất ruộng bị biến thành nông nô của nhà nước đô hộ |
| Thuế khóa – Cống nạp | – Áp đặt chính sách tô thuế nặng nề.
– Bắt cống nạp nhiều vải vóc, hương liệu và sản vật quý để đưa về Trung Quốc |
Bóc lột sức lao động, cướp đoạt tài sản của nhân dân ta
Khiến đất nước ta đói kém, nghèo nàn, kém phát triển |
| Thủ công nghiệp | Nắm độc quyền về sắt và muối | – Đánh nặng thuế sắt là để nhân dân ta không có đủ cơ hội để sản xuất vũ khí chống lại chúng.
– Đánh nặng thuế muối là vì muốn nhân dân ta cơ thể ốm yếu, ngu dốt, lạc hậu giúp thi hành chính sách ngu dân để dễ bề cai trị, vì muối là thành phần thiết yếu và quan trọng trong bữa ăn |
