1. Chuyển động tự quay quanh trục của Trái Đất và hiện tượng ngày – đêm trên Trái Đất
Dùng quả Địa Cầu để mô tả chuyển động quay quanh trục của Trái Đất và chứng minh rằng: Sự quay quanh trục đã làm cho Trái Đất có hiện tượng ngày và đếm luân phiên nhau ở khắp mọi nơi.
– Trái Đất không ngừng tự quay quanh 1 trục tưởng tượng theo hướng từ tây sang đông.
– Trong quá trình tự quay, trục Trái Đất luôn nghiêng 1 góc 66o33’ so với mặt phẳng quỹ đạo.
– Do Trái Đất có dạng hình cầu nên chỉ có một nửa được Mặt Trời chiếu sáng, còn nửa kia bị bóng tối bao phủ. Nửa được chiếu sáng là ngày, nửa không được chiếu sáng là đêm.
– Do Trái Đất tự quay quanh trục nên khắp mọi nơi trên Trái Đất đều lần lượt có ngày và đêm (hiện tượng ngày đêm luân phiên nhau ở khắp mọi nơi).
2. Giờ trên Trái Đất
1. Trái Đất quay một vòng là 360 độ trong thời gian 24h. Hãy tính xem 1 khu vực giờ rộng bao nhiêu độ kinh tuyến.
Quan sát hình 6.2, hãy cho biết khu vực giờ số 0 có điểm gì đặc biệt.
2. Quan sát hình 6.3, hãy cho biết khi Hà Nội là 7 giờ thì các thành phố Luân-đôn, Bắc Kinh, Tô-ky-ô, Mát-xcơ-va, Niu Y-oóc là mấy giờ.
Quan sát hình 6.4, hãy giải thích tại sao mỗi đồng hồ ở khách sạn lại chỉ một giờ khác nhau.
1. Khu vực giờ
– Trái Đất quay một vòng là 3600 trong thời gian 24 giờ. Vậy một khu vực giờ rộng: 360 : 24 = 150 kinh tuyến.
– Khu vực giờ số 0 có điểm đặc biệt là: Đường kinh tuyến gốc đi qua đài thiên văn Grin-uýt ở ngoại ô thành phố Luân-đôn (Anh).
2. Tính giờ
Advertisements (Quảng cáo)
– Khi Hà Nội 7 giờ thì các thành phố sẽ là:
+ Luân Đôn: 0 giờ.
+ Bắc Kinh: 8 giờ.
+ Tokyo: 9 giờ.
+ Mát-xcơ-va: 3 giờ.
+ Niu Y-óoc: 19 giờ.
– Khách sạn là nơi thường có nhiều khách du lịch đến từ các nước khác nhau trên thế giới. Việc treo nhiều đồng hồ ở một số địa điểm khác nhau như vậy giúp khách du lịch có thể tiện theo dõi giờ.
Các địa điểm khác nhau trên Trái Đất đều có giờ khác nhau do Trái Đất vận động tự quay quanh trục theo hướng từ tây sang đông.
3. Sự lệch hướng chuyển động của các vật thể
Quan sát hình 6.5, hãy cho biết:
Advertisements (Quảng cáo)
– Ở bán cầu Bắc, các vật thể chuyển động lệch theo hướng nào so với hướng chuyển động thẳng ban đầu.
– Ở bán cầu Nam, các vật thể chuyển động lệch theo hướng nào so với hướng chuyển động thẳng ban đầu.
– Ở bán cầu Bắc, các vật thể chuyển động lệch bên phải so với hướng chuyển động thẳng ban đầu.
– Ở bán cầu Nam, các vật thể chuyển động lệch bên trái so với hướng chuyển động thẳng ban đầu.
Luyện tập và vận dụng bài 1, 2, 3 trang 126 SGK Địa lí 6 Cánh Diều
Câu 1. Tại sao trên Trái Đât lại có hiện tượng ngày và đêm? Tại sao ngày và đêm lại luân phiên nhau liên tục ở khắp mọi nơi trên Trái Đất?
– Do Trái Đất hình cầu nên chỉ có 1 nửa được Mặt Trời chiếu sáng, 1 nửa chìm vào bóng tối. Nửa được chiếu sáng là ngày, nửa không được chiếu sáng là đêm.
– Do Trái Đất luôn vận động tự quay quanh trục, nên mọi nơi bề mặt của Trái Đất đều lần lượt có ngày và đêm.
Câu 2. Quan sát hình 6.2 và xác định: Việt Nam nằm ở khu vực giờ số mấy? Kinh tuyến nào là kinh tuyến trung tâm để xác định khu vực giờ của Việt Nam.
– Việt Nam nằm ở khu vực giờ số 7.
– Kinh tuyến trung tâm để xác định khu vực giờ của Việt Nam là kinh tuyến 105oĐ.
Câu 3. Bài tập tình huống:
Người mẹ tham gia đoàn công tác tới Pa-ri (thủ đô nước Pháp).
Trước khi đi Pa-ri, mẹ giao hẹn với cơn trai ở Hà Nội là hằng ngày hai mẹ con sẽ nói chuyện qua intenet. Tuy nhiên, có một số trở ngại về mặt thời gian:
Theo giờ Pa-ri, từ 7 giờ đến 12 giờ mẹ làm việc với đoàn và từ 21 giờ đến 5 giờ là thời gian ngủ. Ở những khung giờ ấy người con không liên lạc được với mẹ.
Tương tự như vậy, theo giờ Hà Nội, từ 7 giờ đến 12 giờ người con đi học và từ 21 giờ đến 5 giờ là thời gian ngủ. Ở những khung giờ ấy, mẹ không liên lạc được với con.
Theo em, hai mẹ cơn sẽ chỉ nói chuyện được với nhau trong những khoảng thời gian nào trong ngày (theo giờ Pa-ri và theo giờ Hà Nội)?
Gợi ý: Kẻ bảng theo mẫu sau rồi tô màu ô trống những khoảng thời gian mà mẹ, con bận:
Em tự tô màu những khoảng thời gian mà mẹ, con bận theo đề bài.
=> Như vậy, hai mẹ con có thể nói chuyện với nhau lúc 19 giờ, 20 giờ Hà Nội (hay 13h, 14 giờ Pa-ri).
