Thời Lý – Trần, nhân dân ta đã phải đương đầu với những cuộc xâm lược nào ? (Thời gian ? Lực lượng quân xâm lược ?)
| Tên cuộc kháng chiến | Thời gian | Lực lượng quân xâm lược |
| Chống quân xâm lược Tống | 1075 – 1077 | 10 vạn bộ binh, 20 vạn dân phu |
| Kháng chiến lần thứ nhất chống quân xâm lược Mông Cổ | 1-1258 | 3 vạn |
| Kháng chiến lần thứ hai chống quân xâm lược Nguyên | 1-1258 | 50 vạn |
| Kháng chiến lần thứ ba chống quân xâm lược Nguyên | 12-1287 | 30 vạn |
Diễn biến các cuộc kháng chiến chống Tống thời Lý, chống Mông – Nguyên thời Trần:
| Nội dung | Thời Lý | Thời Trần |
| Thời gian bắt đầu và kết thúc | 1075 -1077 | 1258 – 1288 |
| Đường lối kháng chiến |
– Đánh vào âm mưu xâm lược của địch. – Phòng ngự và phản công địch ngay khi chúng vào nước ta, giành thắng lợi quyết đinh. |
– Vườn không nhà trống. – Đánh lâu dài làm cho địch suy yếu và đánh đòn quyết định. – Khai thác chỗ yếu của địch và phát huy thế mạnh của ta. |
| Những tấm gương tiêu biểu | Lý Thường Kiệt, Tông Đàn, Lý Kế Nguyên | Trần Nhân Tông, Trần Quốc Tuấn, Trần Quang Khải, Trần Khánh Dư, Trần Nhật Duật, Phạm Ngũ Lão, Nguyễn Khoái,… |
| Nguyên nhân thắng lợi |
– Ý chí độc lập tự chủ của toàn dân, sức mạnh đoàn kết dân tộc. – Tài mưu lược của anh hùng Lý Thường Kiệt. |
– Tinh thần đoàn kết toàn dân. – Chiến lược, chiến thuật tài tình của vua tôi nhà Trần. – Sự đóng góp quan trọng của các danh tướng. |
| Ý nghĩa |
– Buộc quân Tống phải bỏ âm mưu xâm lược Đại Việt. – Nền độc lập tự chủ được bảo vệ./p> |
– Đập tan ý chí xâm lược của Mông – Nguyên, bảo vệ độc lập chủ quyền dân tộc. – Góp phần xây dựng truyền thống quân sự Việt Nam. – Củng cố khối đoàn kết toàn dân. |
Nước Đại Việt thời Lý – Trần đã đạt được những thành tựu nổi bật gì ?
| Thành tựu | Thời Lý | Thời Trần |
| Kinh tế |
* Nông nghiệp: – Nông dân: có ruộng cày cấy. – Nhà nước khuyến khích khai hoang, công tác thủy lợi được chú ý. * Thủ công nghiệp: có nhiều nghề. * Thương nghiệp: buôn bán, trao đổi trong nước và ngoài nước được mở mang. |
* Nông nghiệp: khuyến khích sản xuất, mở rộng diện tích trồng trọt, công cuộc khai hoang, đắp đê được củng cố, ruộng đất làng xã nhiều. * Thủ công nghiệp: do nhà nước quản lí có nhiều ngành nghề, thủ công nghiệp trong nhân dân rất phổ biến và phát triển. * Thương nghiệp: chợ mọc lên ngày càng nhiều, trao đổi buôn bán trong và ngoài nước được đẩy mạnh. |
| Văn hóa | – Đạo Phật phát triển mạnh nhất. Các hình thức sinh hoạt văn hóa phong phú, đa dạng. Nhiều trò chơi dân gian được dân chúng ham thích. | – Tín ngưỡng cổ truyền phổ biến. Đạo Phật phát triển. Nho giáo ngày càng phát triển. Các hình thức sinh hoạt văn hóa đa dạng, phong phú. |
| Giáo dục |
– Xây dựng Văn Miếu để thờ Khổng Tử và dạy học cho con vua. – Mở khoa thi tuyển chọn quan lại. – Văn học chữ Hán bắt đầu phát triển. |
– Quốc Tử Giám mở rộng để đào tạo con em quý tộc, quan lại. – Các lộ, phủ có trường học, trong nhân dân ở làng xã có trường tư. – Các kì thi được tổ chức ngày càng nhiều. |
| Khoa học – kĩ thuật |
– Nghệ thuật điêu khắc rất phát triển. – Một số công trình nghệ thuật có giá trị được xây dựng. – Trình độ điêu khắc tinh vi, thanh thoát. Phong cách nghệ thuật đa dạng, độc đáo và linh hoạt. |
– Y học có thầy thuốc Tuệ Tĩnh nghiên cứu thuốc nam để chữa bệnh cho nhân dân. Thiên văn học có những đóng góp đáng kể. – Nhiều công trình kiến trúc mới ra đời. |
Lập bảng thống kê những sự kiện lớn đáng ghi nhớ trong lịch sử nước ta thời Lý – Trần theo trình tự thời gian và nội dung (niên đại và sự kiện).
| Năm | Sự kiện |
| 1010 | Lý Công Uẩn đặt niên hiệu là Thuận Thiên, dời đô về Đại La, đổi tên thành Thăng Long. |
| 1054 | Nhà Lý đổi tên nước thành Đại Việt. |
| 10 – 1075 | Quân ta hành quân tiến hành đánh thành Ung Châu. |
| 1077 | Lý Thường Kiệt mở cuộc tấn công lớn ở sông Như Nguyệt đánh bại quân Tống xâm lược. |
| 12 – 1226 | Lý Chiêu Hoàng nhường ngôi cho Trần Cảnh. |
| 01 – 1258 | Ba vạn quân Mông Cổ do Ngột Lương Hợp Thai chỉ huy xâm lược nước ta. |
| 01 – 1285 | 50 vạn quân Nguyên do Thoát Hoan chỉ huy xâm lược nước ta. |
| 05 – 1285 | Quân ta phản công đánh đuổi giặc Nguyên ra khỏi bờ cõi đất nước. |
| 12 – 1287 | Quân Nguyên ồ ạt tiến vào nước ta. |
| 04 – 1288 | Chiến thắng Bạch Đằng đánh bại quân Nguyên lần thứ ba. |
