1. Chuyển động của Trái Đất quanh Mặt Trời
Quan sát hình 1, em hãy mô tả chuyển động của Trái Đất quanh Mặt Trời, theo gợi ý:
– Hình dạng quỹ đạo chuyển động.
– Hướng chuyển động.
– Thời gian chuyển động hết một vòng.
– Góc nghiêng và hướng của trục trong quá trình chuyển động.
Hình 1. Trái Đất chuyển động quanh Mặt Trời
– Hình dạng quỹ đạo chuyển động: hình elip gần tròn.
– Hướng chuyển động: từ tây sang đông.
– Thời gian chuyển động hết một vòng: 365 ngày 6 giờ.
– Góc nghiêng và hướng của trục trong quá trình chuyển động: Trong quá trình chuyển động quanh Mặt Trời, Trái Đất luôn nghiêng trên mặt phẳng quỹ đạo một góc khoảng 660 33’ và trục Trái Đất không đổi hướng.
2. Mùa trên Trái Đất
1. Dựa vào hình 1, 2 và thông tin trong mục 2, cho biết:
– Vào ngày 22 tháng 6, bán cầu Bắc đang là mùa gì, bán cầu Nam đang là mùa gì. Tại sao?
– Vào ngày 22 tháng 12, bán cầu Bắc đang là mùa gì, bán cầu Nam đang là mùa gì. Tại sao?
Advertisements (Quảng cáo)
Hình 2. Góc chiếu của tia sáng mặt trời tới Trái Đất.
2. Dựa vào hình 2, nêu sự khác nhau về thời gian diễn ra mùa của cả hai bán cầu.
Dựa vào hình 3, nêu sự khác nhau về hiện tượng mùa theo vĩ độ.
Hình 3. Sự khác biệt về mùa theo vĩ độ
3. Dựa vào hình 4, hãy hoàn thành bảng vào vở theo mẫu sau:
1. Mùa ở hai bán cầu
– Vào ngày 22 tháng 6, bán cầu Bắc là mùa nóng, bán cầu Nam là mùa lạnh. Vì lúc đó bán cầu Bắc ngả về phía Mặt Trời, nhận được nhiều ánh sáng và nhiệt, còn bán cầu Nam thì ngược lại (nhận được ít ánh sáng và nhiệt).
Advertisements (Quảng cáo)
– Vào ngày 22 tháng 12, bán cầu Bắc là mùa lạnh, bán cầu Nam là mùa nóng. Vì lúc đó bán cầu Nam ngả về phía Mặt Trời, nhận được nhiều ánh sáng và nhiệt, còn bán cầu Bắc thì ngược lại (nhận được ít ánh sáng và nhiệt).
2. Thời gian diễn ra mùa và hiện tượng mùa theo vĩ độ
– Trong quá trình chuyển động quanh Mặt Trời, trục Trái Đất bao giờ cũng nghiêng một góc không đổi trên mặt phẳng quỹ đạo nên lúc bán cầu Bắc, lúc bán cầu Nam ngả về phía Mặt Trời sinh ra các mùa:
+ Bán cầu nào hướng về phía Mặt Trời, nhận được nhiều ánh sáng: mùa nóng.
+ Bán cầu nào chếch xa Mặt Trời, nhận được ít ánh sáng: mùa lạnh.
+ Các mùa đối lập nhau ở 2 bán cầu trong một năm.
– Sự khác nhau về hiện tượng mùa theo vĩ độ:
+ Ở các vĩ độ cao (đới lạnh) quanh năm lạnh.
+ Ở các vĩ độ trung bình (đới ôn hòa), một năm chia thành 4 mùa: xuân, hạ, thu, đông.
+ Ở các vĩ độ thấp (đới nóng) quanh năm nóng.
3. Hiện tượng ngày – đêm dài ngắn theo mùa
Luyện tập và vận dụng bài 1, 2 trang 124 SGK Địa lí 6 KNTT
Câu 1. Hãy trình bày hiện tượng ngày – đêm dài ngắn theo mùa trên Trái Đất.
– Trong quá trình chuyển động quanh Mặt Trời, trục Trái Đất nghiêng và không đổi hướng dẫn đễn bán cầu Bắc và bán cầu Nam luân phiên ngả về phía Mặt Trời:
+ Vào ngày hạ chí (22-6), bán cầu Bắc ngả về phía Mặt Trời nhiều nhất, bán cầu Nam ngả về phía xa Mặt Trời.
+ Vào ngày đông chí (22-12), bán cầu Nam ngả về phía Mặt Trời, bán cầu Bắc ngả về phía xa Mặt Trời.
– Do đường phân chia sáng tối không trùng với trục Trái Đất nên các địa điểm ở nửa cầu Bắc và nửa cầu Nam có hiện tượng ngày – đêm dài ngắn khác nhau theo vĩ độ.
– Hiện tượng ngày đêm dài ngắn khác nhau ở các vĩ độ, càng xa Xích đạo về phía 2 cực càng biểu hiện rõ.
– Trong hai ngày xuân phân (21-3) và thu phân (23-9), lúc 12 giờ trưa, ánh sáng mặt trời chiếu thẳng góc với mặt đất ở Xích đạo. Hai nửa cầu được chiếu sáng như nhau.
Câu 2. Nghỉ hè năm nay, bố cho Nam đi du lịch ở Ô-xtrây-li-a. Nam không hiểu tại sao bố lại dặn chuẩn bị nhiều đồ ấm để làm gì. Em hãy giải thích cho Nam.
Bố cho Nam đi du lịch ở Ô-xtrây-li-a, dặn chuẩn bị áo ấm vì:
– Việt Nam (bán cầu Bắc) đang là mùa nóng.
– Ô-xtrây-li-a (27oN;133oĐ) – thuộc bán cầu Nam.
=> Ô-xtrây-li-a (bán cầu Nam) đang là mùa lạnh (do mùa ở 2 bán cầu ngược nhau).
