Bài 41: Biểu diễn lực trang 147, 148, 149 Khoa học lớp 6 SGK Kết nối tri thức

Câu hỏi mở đầu

Khi đặt một hộp bút lên tay, ta dễ dàng cảm thấy có lực tác dụng. Tuy nhiên, ta lại không thể nhìn thấy lực. Vậy theo em, làm thế nào để biểu diễn (vẽ) lực?

Để biểu diễn lực ta dùng một mũi tên để biểu diễn các đặc trưng của lực: phương, chiều và độ lớn.

I. Các đặc trưng của lực

1. Độ lớn của lực

1. Theo em lực nào trong hình 2.1 là mạnh nhất, yếu nhất? Hãy sắp xếp các lực này theo thứ tự độ lớn tăng dần.

2. Hãy so sánh độ lớn lực kéo của hai đội kéo co trong hình 2.2 a và 2.3b

3. Hãy tìm hai lực trong đời sống có độ lớn khác nhau

2. Đơn vị lực và dụng cụ đo lực

* Hoạt động: Hãy dự đoán độ lớn lực dùng để kéo hộp bút của em lên khỏi mặt bàn và dùng lực để kiểm tra

3. Phương và chiều của lực

Hãy mô tả bằng lời phương và chiều của các lực trong hình 2.5

1. Độ lớn của lực

1. Theo em, lực của người đẩy xe ô tô chết máy là mạnh nhất, lực của em bé ấn nút chuông điện là yếu nhất.

Sắp xếp các lực theo thứ tự độ lớn tăng dần:

1. Lực của em bé ấn nút chuông điện
2. Lực của người mẹ kéo cửa phòng
3. Lực của người bảo vệ đẩy cánh cửa sắt của công viên
4. Lực của người đẩy xe ô tô chết máy

2. Đội bên phải có độ lớn lực kéo lớn hơn đội bên trái.

3. Hai lực trong đời sống có độ lớn bằng nhau:

– Trọng lực của tạ và lực đẩy của lực sĩ khi người lực sĩ giữ tạ đứng im.

2. Đơn vị lực và dụng cụ đo lực

Học sinh dự đoán và dùng lực kế để kiểm tra.

3. Phương và chiều của lực

Lực của dây câu tác dụng lên con cá có phương thẳng đứng, chiều từ dưới lên trên.

Lực của tay người bắn cung có phương nằm ngang, chiều từ phải qua trái

Lực của vận động viên tác dụng lên ván nhảy có phương thẳng đứng, chiều từ trên xuống dưới.

II. Biểu diễn lực

1. Hãy nêu các đặc trưng của các lực trong hình 2.7a,b,c. Hình vẽ trong mặt phẳng đứng theo tỉ xích 1cm ứng với 1N

2. Hãy vẽ các mũi tên biểu diễn các lực ở hình 2.8 biết

Lực của nam châm tác dụng lên kẹp giấy (0,5N)

Lực của lực sĩ tác dụng lên quả tả (50N)

Lực của dây cao su tác dụng lên viện đạn đắt (mỗi dây 6N)

( Với mỗi trường hợp phải nêu rõ tỉ xúc đã chọn cho độ lớn của lực)

Bài làm:

1. Lực trong hình a:

• Gốc là điểm vật chịu lực tác dụng.
• Phương nằm ngang, chiều từ trái qua phải
• Độ lớn bằng 2N

Lực trong hình b:

• Gốc là điểm vật chịu lực tác dụng
• Phương thẳng đứng, chiều từ trên xuống dưới
• Độ lớn bằng 2N

Lực trong hình c:

• Gốc là điểm vật chịu lực tác dụng
• Phương xiên, tạo với mặt phẳng ngang 1 góc 45∘, chiều từ dưới lên trên, hướng từ bên trái sang
• Độ lớn bằng 1,5N

2.

a) tỉ lệ xích 1cm ứng với 2,5N

b) tỉ lệ xích 1cm ứng với 10N

c) tỉ lệ xích 1cm ứng với 2N