Trả lời mở đầu
Mỗi viên gạch trong một ngôi nhà, mỗi căn hộ trong một tòa chung cư, mỗi khoang nhỏ trong một tổ ong đều là những đơn vị cơ sở trong một hệ thống lớn. Vậy trong cơ thể sống, đơn vị cơ sở đó là gì?
Đơn vị cơ sở của cơ thể sống là tế bào.
1. Khái quát chung về tế bào
Câu 1. Quan sát hình 17.1, em hãy cho biết đơn vị cấu trúc nên cơ thể sinh vật là gì?
Đơn vị cấu trúc nên cơ thể sinh vật là tế bào.
Câu 2. Quan sát hình 17.2, hãy cho biết kích thước của tế bào. Chúng ta có thể quan sát tế bào bằng những cách nào? Lấy ví dụ.
Kích thước của tế bào rất nhỏ (1µm, 10µm, 100µm, 1mm, 10mm). Chúng ta có thể quan sát tế bào có kích thước 1mm hoặc 10mm bằng mắt thường; tế bào 1µm, 10µm hoặc 100µm có thể quan sát được bằng kính hiển vi quang học.
Ví dụ:
– Quan sát bằng mắt thường: tế bào trứng cá, trứng ếch,…
– Quan sát bằng kính hiển vi quang học: tế bào vi khuẩn, tế bào động vật,…
Câu 3. Hãy cho biết một số hình dạng của tế bào trong hình 17.3.
Trong hình 17.3, một số hình dạng của tế bào quan sát được là:
– Hình cầu (tế bào trứng, nấm men).
– Hình sợi (tế bào mạch gỗ).
– Hình đĩa (tế bào hồng cầu).
– Hình sao (tế bào thần kinh).
– Hình nhiều cạnh (tế bào biểu bì).
– Hình thoi (tế bào cơ),…
Câu 4. Sự khác nhau về kích thước và hình dạng của tế bào có ý nghĩa gì đối với sinh vật.
Sự khác nhau về kích thước và hình dạng của tế bào phù hợp với từng chức năng mà tế bào đảm nhận giúp cho cơ thể sống trao đổi chất, và chuyển hóa năng lượng, sinh trưởng, phát triển, vận động, cảm ứng, sinh sản.
– Tế bào biểu bì hình đa giác: xếp sát nhau, phủ kín bề mặt cơ thể.
– Tế bào hồng cầu hình đĩa lõm: dễ kết hợp với phân tử ôxi, cacbonic.
Câu 5. Hãy chỉ ra điểm khác biệt giữa tế bào nhân sơ và tế bào nhân thực.
Advertisements (Quảng cáo)
Điểm khác biệt giữa tế bào nhân sơ và tế bào nhân thực là: tế bào nhân thực có nhân chính thức, có các bào quan có màng bao bọc (ti thể, lục lạp, gôngi…), còn tế bào nhân sơ thì không có.
Câu 6. Thành phần nào có trong tế bào động vật?
Thành phần có trong tế bào động vật là: Nhân, màng tế bào, chất tế bào, các bào quan (ti thể, gôngi, lưới nội chất, ribôxôm…)
Câu 7. Xác định chức năng các thành phần của tế bào băng cách nối mỗi thành phần cấu tạo ở cột A với một chức năng ở cột B.
1-b 2-c 3-a
Câu 8. Tại sao thực vật có khả năng quang hợp.
Bởi vì trong tế bào của thực vật có thành phần lục lạp, đây là bào quan chứa sắc tố có khả năng hấp thụ năng lượng ánh sáng để quang hợp.
2. Sự lớn lên và sinh sản của tế bào
Câu 1. Quan sát hình 17.4, 17.5 và trả lời câu hỏi:
Nhận biết các thành phần có ở tế bào nhân sơ và tế bào nhân thực.
Thành phần có cả ở tế bào nhân sơ và tế bào nhân thực là: màng tế bào, chất tế bào.
Câu 2. Quan sát hình 17.6a, 17.6b, cho biết dấu hiệu nào cho thấy sự lớn lên của tế bào?
Advertisements (Quảng cáo)
Dấu hiệu cho thấy sự lớn lên của tế bào: các tế bào có sự thay đổi về kích thước và hình dạng.
Câu 3. Quan sát hình 17.7a, 17.7b hãy chỉ ra dấu hiệu cho thấy sự sinh sản của tế bào.
Dấu hiệu cho thấy sự sinh sản của tế bào: tế bào phân chia thành các tế bào con khác. Từ một tế bào mẹ phân chia thành 2 tế bào con.
Câu 4. Hãy tính số tế bào con được tạo ra ở lần sinh sản thứ I, II, III của tế bào trong sơ đồ hình 17.8. Từ đó, xác định số tế bào con được tạo ra ở lần sinh sản thứ n
Số tế bào được tạo ra lần thứ I: 2 tế bào
Số tế bào được tạo ra lần thứ II: 4 tế bào
Số tế bào được tạo ra lần thứ III: 8 tế bào
Số tế bào tạo ra lần thứ n: số tế bào = ax2n
Trong đó, n là số lần sinh sản, a là số tế bào đầu tiên tham gia vào sinh sản.
Trả lời luyện tập trang 89 SGK KHTN 6 Chân trời sáng tạo
Quan sát hình 17.8, 17.9, hãy cho biết sự phân chia của tế bào có ý nghĩa gì đối với sinh vật?
Sự phân chia của tế bào là cơ sở cho sự lớn lên của sinh vật, giúp thay thế các tế bào bị tổn thương hoặc tế bào chết ở sinh vật.
Em bé sinh ra nặng 3kg, khi trưởng thành có thể nặng 50kg, theo em, sự thay đổi này do đâu?
Cơ thể gia tăng kích thước (trọng lương) mà cơ thể được cấu tạo từ các tế bào.
Do các tế bào trong cơ thể thực hiện trao đổi chất để lớn lên đến một kích thước nhất định.
Vận dụng
Vì sao khi thằn lằn bị đứt đuôi, đuôi của nó có thể được tái sinh?
Đuôi thằn lằn được cấu tạo từ các tế bào.
Bởi vì tế bào ở gốc đuôi con thằn lằn lớn lên và sinh sản, giúp cho thay thế tế bào ở đuôi đã bị đứt của con thằn lằn, mọc lại thành đuôi mới cho nó.
Giải bài 1 trang 89 KHTN 6 Chân trời sáng tạo
Quan sát cấu tạo tế bào thực vật trong hình bên và trả lời các câu hỏi sau:
a, Thành phần nào là màng tế bào?
A. (1) B. (2) C. (3) D. (4)
b, Thành phần nào có chức năng điều khiển hoạt động của tế bào?
A. (1) B. (2) C. (3) D. (4)
1 – màng tế bào, 2 – chất tế bào, 3 – Nhân, 4 – Lục lạp
a, Chọn đáp án A.
b, Chọn đáp án C. Nhân tế bào có chức năng điều khiển hoạt động của tế bào.
Giải bài 2 trang 89 SGK Khoa học tự nhiên lớp 6
Vẽ và chú thích các thành phần chính của tế bào nhân sơ và tế bào nhân thực.
Giải bài 3 trang 89 Khoa học lớp 6 Chân trời sáng tạo
Sự sinh sản của tế bào có ý nghĩa gì đối với sinh vật?
Sự sinh sản của tế bào là cơ sở cho sự lớn lên của sinh vật, giúp thay thế các tế bào tổn thương hoặc tế bào chết ở sinh vật.
