LUYỆN TỪ VÀ CÂU – GIỮ PHÉP LỊCH SỰ KHI ĐẶT CÂU HỎI
I: Nhận xét
1: Tìm câu hỏi trong khổ thơ dưới đây. Những từ ngữ nào trong câu hỏi thể hiện thái độ lễ phép của người con ?
– Mẹ ơi, con tuổi gì?
– Tuổi con là tuổi Ngựa
Ngựa không yên một chỗ
Tuổi con là tuổi đi..
– Câu hỏi: …………
– Những từ ngữ thể hiện thái độ lễ phép: ………
2: Em muốn biết sở thích của mọi người trong ăn mặc, vui chơi, giải trí. Hãy đặt câu hỏi thích hợp
a) Với cô giáo hoặc thầy giáo em: ………..
b) Với bạn em: ………..
3: Theo em, để giữ lịch sự, cần tránh hỏi những câu hỏi có nội dung như thế nào ?
II: Luyện tập
1: Cách hỏi và đáp trong môi đoạn đối thoại dưới đây thể hiện quan hệ giữa các nhân vật và tính cách của mỗi nhân vật như thế nào ?
a) Ông bố dắt con đến gặp thầy giáo để xin học. Thầy Rơ-nê đã già, mái tóc ngả màu xám, da nhăn nheo, nhưng đi lại vẫn nhanh nhẹn … Thầy hỏi:
– Con tên là gì ?
Ông Giô-dép liếc mắt nhìn Lu-i, có ý bảo con trả lời.
– Thưa thầy, con là Lu-i Pa-xtơ ạ.
– Con đã muốn đi học chưa hay còn thích chơi ?
– Thưa thầy, con muốn đi học ạ.
b) Một lần, l-u-ra chạm trán tên sĩ quan phát xít. Tên sĩ quan hỏi:
– Thằng nhóc tên gì?
– l-u-ra.
– Mày là đội viên hà ?
Advertisements (Quảng cáo)
– Phải.
– Sao mày không đeo khăn quàng ?
– Vì không thể quàng khăn trước mặt bọn phát xít.
Đoạn a
– Quan hệ giữa hai nhân vật là: ……….
– Tính cách mỗi nhân vật:
+ Thầy Rơ-nê: ………
+ Lu-i Pa-xtơ: ………
Đoạn b
– Quan hệ giữa hai nhân vật là: ………
– Tính cách mỗi nhân vật:
+ Tên sĩ quan phát xít: ………
+ Cậu bé: ………
2: So sánh các câu hỏi trong đoạn văn sau. Em thấy câu các bạn nhỏ hỏi cụ già có thích hợp hơn những câu hỏi khác không ? Vì sao ?
Sau một cuộc dạo chơi, đám trẻ ra về. Tiếng nói cười ríu rít. Bỗng các em dừng lại khi thấy một cụ già đang ngồi ở vệ cỏ ven đưòng. Trông cụ thật mệt mỏi, cặp mắt lộ rõ vẻ u sầu.
Advertisements (Quảng cáo)
– Chuyện gì đã xảy ra với ông cụ thế nhỉ ? – Một em trai hỏi. Đám trẻ tiếp lời, bàn tán sôi nổi :
– Chắc là cụ bị ốm ?
– Hay cụ đánh mất cái gì ?
– Chúng mình thử hỏi xem đi !
Các em tới chỗ ông cụ, lễ phép hỏi :
– Thưa cụ, chúng cháu có thể giúp gì cụ không ạ ?
Câu các bạn hỏi cụ già :
– Thưa cụ, chúng cháu có thể giúp gì cụ không ạ?
=> Câu hỏi này thế nào ?………………
Những câu hỏi khác :
– Thưa cụ, chuyện gì đã xảy ra với cụ thế ạ ?
– Thưa cụ, chác là cụ bị ốm ạ ?
– Thưa cụ, có phải cụ đánh mất cái gì không ạ ?
=> Ba câu hỏi này thế nào ? ……………
2. Theo em, khi quan sát đồ vật, cần chú ý những gì ?
……….
TRẢ LỜI:
I: Nhận xét
1: Tìm câu hỏi trong khổ thơ dưới đây. Những từ ngữ nào trong câu hỏi thể hiện thái độ lễ phép của người con ?
– Mẹ ơi, con tuổi gì?
– Tuổi con là tuổi Ngụa
Ngựa không yên một chỗ
Tuổi con là tuổi đi …
– Câu hỏi: Mẹ ơi, con tuổi gì?
– Những từ ngữ thể hiện thái độ lễ phép: tiếng gọi: Mẹ ơi?
2: Em muốn biết sở thích của mọi người trong ăn mặc, vui chơi, giải trí. Hãy đặt câu hỏi thích hợp
a) Với cô giáo hoặc thầy giáo em:
– Thưa cô, cô có thích xem phim không ạ ?
– Thưa cô, những lúc cô rảnh rỗi cồ thường làm gì ạ ?
b) Với bạn em
– Bạn có thích đọc truyện tranh không ?
– Bạn có thích xem phim hoạt hình không ?
3: Theo em, để giữ lịch sự, cần tránh hỏi những câu hỏi có nội dung như thế nào ?
Để giữ lịch sự, cần tránh hỏi những câu hỏi có nội dung làm phiền lòng người khác.
II – Luyện tập
1.
|
Đoạn a |
– Quan hệ giữa hai nhân vật là : quan hệ thầy trò – Tính cách mỗi nhân vật: + Thầy Rơ-nê ân cần, trìu mến và nhẹ nhàng … Chứng tỏ thầy rất thương yêu học trò. + Lu-i Pa-xtơ lễ phép, ngoan ngoãn, chứng tỏ là một đứa con ngoan. |
|
Đoạn b |
– Quan hệ giữa hai nhân vật là : tên cướp nước và em bé yêu nước – Tính cách mỗi nhân vật: + Tên sĩ quan phát xít hống hách, xấc xược + Cậu bé cứng cỏi, dũng cảm: Câu trả lời trống không của cậu chứng tỏ cậu rất căm ghét tên phát-xít, tên giặc cướp nước. |
2.
|
Câu các bạn hỏi cụ già : – Thưa cụ, chúng cháu có thể giúp gì cụ không ạ ? |
|
|
Nếu hỏi cụ già bằng một trong 3 câu hỏi các bạn tự hỏi nhau : – Thưa cụ, chuyện gì đã xảy ra với cụ thế ạ ? – Thưa cụ, chắc là cụ bị ốm ạ ? – Thưa cụ, có phải cụ đánh mất cái gì không ạ ? |
Một trong ba câu hỏi này không được tế nhị cho lắm vì câu hỏi có phần tò mò vào cuộc sống riêng tư của người khác. |
này là thể hiện thái độ lịch sự, ân cần, thể hiện thiện chỉ sẵn lòng giúp đỡ.
