Khởi động
Hãy trao đổi với các bạn xung quanh và chia sẻ trước lớp: “Em mong ước mua một món đồ nhưng không đủ tiền và cũng không muốn xin tiền bố mẹ. Em sẽ làm gì đề thực hiện được mong muốn đó?”
Tình huống em mong ước mua một món đồ nhưng không đủ tiền và cũng không muốn xin tiền bố mẹ. Để có tiền mua món đồ đó, em sẽ lập kế hoạch chi tiêu, hạn chế tối đa khoản chi tiêu không cần thiết; thực hiện dự án kiếm thêm tiền là bán giấy cũ, tiết kiệm tiền lì xì tết;…
Câu hỏi Khám phá 1 trang 42 SGK GDCD 6
Đọc thông tin và trả lời câu hỏi
TẤM GƯƠNG SỐNG GIẢN DỊ VÀ TIẾT KIỆM CỦA BÁC HỒ
Hằng ngày, Thông tấn xã Việt Nam đều đưa bản tin lên cho Bác Hồ xem. Khi in một mặt, Bác phê bình là lãng phí giấy. Sau đấy, Thông tấn xã in hai mặt băng rô-nê-ô (Toneo). Sang năm 1969, sức khoẻ Bác yếu và mắt giảm thị lực, Thông tấn xã lại gửi bản tin in một mặt để Bác đọc cho tiện. Khi xem xong, những tin cần thiết Bác giữ lại, còn lại Người chuyển bản tin cho Văn phòng Phủ Chủ tịch cắt làm phong bì hoặc dùng làm giấy viết cho tiết kiệm. Ngày 10/5/1969, Bác đã viết lại toàn bộ đoạn mở đầu bản Di chúc lịch sử bằng mực xanh vào mặt sau tờ tin Tham khảo đặc biệt ra ngày 3/5/1969.
Tháng 7 năm 1969, Bộ Chính trị họp, ra Nghị quyết về việc tổ chức bốn ngày lễ lớn của năm: ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam, ngày Quốc khánh, ngày sinh V.ILê-nin (VILenin) và ngày sinh của Bác. Nhưng Bác không đồng ý đưa ngày 19/5 là ngày kỉ niệm lớn trong năm sau. Bác nói: “Hiện nay, các cháu thanh thiếu niên đã sắp bước vào năm học mới, giấy mực, tiền bạc dùng để tuyên truyền về ngày sinh nhật của Bác thì các chú nên dành để in sách giáo khoa và mua dụng cụ học tập cho các cháu, khỏi lãng phí”.
a) Cảm nhận của em về Bác Hồ sau khi đọc thông tin trên?
b) Lối sống tiết kiệm của Bác Hồ được thể hiện qua lời nói, việc làm nào?
c) Qua thông tin trên, em hiểu thế nào là tiết kiệm? Người như thế nào được gọi là người có lối sống tiết kiệm?
d) Em học tập được gì từ tấm gương của Bác Hồ về lối sống tiết kiệm?
a) Cảm nhận của em về Bác Hồ sau khi đọc thông tin trên là:
Chủ tịch Hồ Chí Minh là một tấm gương sáng ngời về sự giản dị và tiết kiệm, cả cuộc đời Người không một giây phút nào không nghĩ về người dân, Bác luôn làm những gì có lợi nhất cho dân, tiết kiệm từ bữa ăn, từ những mẩu giấy để cho người dân và các em nhỏ để có giấy đến trường.
b) Lối sống tiết kiệm của Bác Hồ được thể hiện qua lời nói, việc làm:
– Khi xem xong, những tin cần thiết Bác giữ lại, còn lại Người chuyển bản tin cho Văn phòng Phủ Chủ tịch cắt làm phong bì hoặc dùng làm giấy viết cho tiết kiệm.
– Toàn bộ đoạn mở đầu bản Di chúc lịch sử bằng mực xanh vào mặt sau tờ tin Tham khảo đặc biệt ra ngày 3/5/1969.
– Bác nói: “Hiện nay, các cháu thanh thiếu niên đã sắp bước vào năm học mới, giấy mực, tiền bạc dùng đề tuyên truyền về ngày sinh nhật của Bác thì các chú nên dành để in sách giáo khoa và mua dụng cụ học tập cho các cháu, khỏi lãng phí”.
c) Qua thông tin trên, em hiểu tiết kiệm là biết sử dụng hợp lý, có hiệu quả của cải, thời gian, sức lực của mình và của người khác.
Người biết tiết kiệm là người biết cân đối, chi tiêu có kế hoạch, có tính toán, xem xét đầy đủ các yếu tố để đạt được mục tiêu, nhiệm vụ đề ra.
d) Thông qua tấm gương của Bác Hồ về lối sống tiết kiệm em học được những bài học sau:
Tái sử dụng những thứ vẫn còn dùng được; không lãng phí giấy, những mẩu giấy vụn gom lại để bán lấy tiền, những quyển vở chưa viết hết có thể dùng làm giấy nháp; Không bày vẽ mà dùng để lo những cái chính giúp ích cho cuộc sống; ngoài ra em học được cách tiết kiệm tất cả mọi thứ từ tiết kiệm điện, nước, tiết kiệm tiền bạc, đồ ăn thức uống và tiết kiệm thời gian.
Khám phá 2
Câu a
Quan sát hình ảnh và trả lời câu hỏi
![[Cánh Diều] Giải GDCD 7 Bài 9: Tiết kiệm](https://dethikiemtra.com/wp-content/uploads/img/8aXgU9nNuCJREd7EjdgpwoXMAnW0rW98fBCVYMZmz6gl75j5ZR3ZHjtK1NOFjFYO6SP4tnrcof7lAJ6vlGs0OiQPHde3ykt6cEyXFqeQows9--_tMgVlK7mG0tOolA3SL3AJ1Io20210814104019.)
a) Hãy nêu nội dung và cảm nghĩ của em khi quan sát các hình ảnh trên.
b) Tiết kiệm được biểu hiện như thế nào trong cuộc sống hằng ngày của con người?
c) Hãy lấy ví dụ từ bản thân hoặc từ những người xung quanh để minh hoạ về lối sống tiết tiệm.
a) Những nội dung và cảm nghĩ của em khi quan sát hình ảnh trên là:
1- Tiết kiệm thời gian và tiền bạc
2- Tiết kiệm nước
3- Tắt thiết bị điện khi không sử dụng
4- Bỏ tiền vào lợn để tiết kiệm tiền.
b) Những biểu hiện của tiết kiệm trong cuộc sống hàng ngày: Tiết kiệm tiền; tiết kiệm chi tiêu; chỉ mua những thứ cần thiết; khóa vòi nước khi không sử dụng; tắt điện khi ra ngoài; sử dụng thời gian hợp lý;…
c) Ví dụ của bản thân em về lối sống tiết kiệm:
– Em thường tiết kiệm giấy bằng cách: những quyển vở cũ của năm học cũ chưa dùng hết em lấy nó tạo thành tập san để nháp
– Em tiết kiệm thời gian bằng cách lập kế hoạch công việc hàng ngày cụ thể
– Em tiết kiệm nước bằng cách dùng nước rửa rau để tưới cây.
Câu b
Phân biệt tiết kiệm và không tiết kiệm
Nam sinh ra trong gia đình có hoàn cảnh khó khăn. Bố Nam mất từ khi cậu mới 5 tuổi. Mẹ Nam làm thuê, vất vả kiếm tiền nuôi con ăn học. Nhưng Nam hay đua đòi, không muốn thua kém bạn bè nên luôn đòi hỏi mẹ mua nhiều thứ từ đồ chơi, quần áo đẹp đến điện thoại thông minh. Mỗi khi Nam đòi mua đồ mới mà mẹ nói nhà không có tiền thì Nam thường giận dỗi, có khi còn doạ bỏ học.
a) Em có nhận xét gi về hành vi đua đòi của Nam?
b) Hãy đưa ra lời khuyên của em với Nam.
c) Theo em, trái với tiết kiệm là gì? Hãy cùng các bạn thảo luận và liệt kê những biểu hiện trái với tiết kiệm mà em biết trong cuộc sống hằng ngày.
a) Từ thông tin trên em có những nhận xét về hành vi đua đòi của Nam như sau:
Hành vi đua đòi của Nam là không nên vì em đang còn là học sinh phải biết nghĩ cho mẹ và hoàn cảnh của gia đình mình, hành vi đòi hỏi mẹ mua nhiều thứ từ đồ chơi, quần áo đẹp đến điện thoại thông minh; nếu không được đáp ứng thường giận dỗi, có khi còn doạ bỏ học. Hành vi này là vô lễ với mẹ, Nam là một học sinh chưa hiếu thảo, chưa biết tiết kiệm cho gia đình và không có mục tiêu cho bản thân.
b) Lời khuyên của em cho bạn Nam: Nam cần phải biết được hoàn cảnh gia đình mình từ đó tiết kiệm hơn trong sinh hoạt, thay vì đua đòi những thứ xa hoa Nam nên chăm chỉ học tập, cố gắng và nỗ lực hơn nữa để vượt qua khó khăn của gia đình, xác định mục tiêu phấn đấu cho tương lai để không phụ công mẹ.
Advertisements (Quảng cáo)
c) Theo em trái với tiết kiệm là lãng phí.
Những biểu hiện trái với tiết kiệm trong cuộc sống hàng ngày là:
– Mua đồ quá nhiều mà không dùng đến
– Xả nước lênh láng
– Không tắt điện, điều hòa khi ra ngoài
– Vứt bỏ đồ ăn thừa; …
Khám phá 3
Câu a
Em hãy thực hiện các nội dung sau:
a) Liệt kê tất cả các hoạt động trong một ngày của em theo thời gian biểu.
b) Vì sao em và mọi người phải xây dựng thời gian biểu cho riêng mình? Nếu lãng phí thời gian sẽ dẫn đến những hậu quả gì?
c) Những ai cần tiết kiệm thời gian? Tiết kiệm thời gian có phải tiết kiệm tiền bạc không? Tiết kiệm thời gian sẽ đem lại lợi ích gì cho bản thân trong học tập và trong cuộc sống?
a) Những hoạt động trong một ngày của em:
– 6h – 7h sáng: thức dậy vệ sinh cá nhân, tập thể dục, ăn sáng, sau đó đến trường
– 7h30 – 11h: Học tập chăm chỉ tại trường
– 11h – 2h chiều: về nhà ăn cơm trưa, và đi ngủ ngơi:
– 2h30 – 4h chiều: Tự học tại nhà
– 4h – 5h chiều: tập thể dục rèn luyện cơ thể
– 5h – 7h chiều: Giúp mẹ dọn dẹp nhà và nấu cơm giúp mẹ nếu cần
– 7h – 8h tối: Ăn cơm tối cùng gia đình
– 8h – 10h tối: Làm bài tập về nhà và chuẩn bị bài mới.
b) Em và mọi người phải xây dựng thời gian biểu cho riêng mình để có cách sử dụng thời gian hợp lý hơn, quản lý thời gian chặt chẽ làm hết những việc có trong thời gian biểu để đạt được kết quả mong muốn. Nếu lãng phí thời gian mãi mãi bạn không thể làm hết các công việc của mình, khiến công việc bị trì hoãn, làm việc không hiệu quả từ đó dễ thất bại.
c) Trong cuộc sống ai cũng cần phải biết tiết kiệm thời gian.
Tiết kiệm thời gian chính là tiết kiệm tiền bạc vì thời gian là hữu hạn, thời gian trôi chảy không ngừng nếu ai không biết quý trọng thời gian thì sẽ không có được sự thành công.
Tiết kiệm thời gian sẽ đem lại rất nhiều lợi ích cho con người trong học tập và cuộc sống: Chúng ta có thể kiểm soát được thời gian trong quá trình làm bài tập, không bị bỏ quên bài; quên giờ học bài; chúng ta sẽ tạo được thói quen tốt và khoa học; từ đó nâng cao hiệu quả và hiệu suất làm việc.
Câu b
Thảo luận về các lý do cần sống tiết kiệm của bản thân (trong sinh hoạt hằng ngày sử dụng qũy thời gian; hiệu qủa học tập; làm việc;…)
Con người cần sống tiết kiệm tiền vì tiết kiệm tiền để có thể tự mình trang trải những thứ có ích hơn trong học tập và trong công việc, hơn nữa việc tiết kiệm tiền rất quan trọng trong cuộc sống, nếu không có tiền sẽ không xử lý được những công việc lớn, tiêu xài hoang phí đến khi cần lại không có gì để chi trả.
Sống tiết kiệm thời gian để mình biết quý trọng thời gian, công sức mình bỏ ra, quý trọng từng giây phút khiến bạn không bị trì hoãn và hoàn thành mục tiêu sớm hơn dự kiến, là con đường đến với thành công.
Trong học tập, tiết kiệm để mình luôn hoạt động hết công suất trong học tập, chăm chỉ học tập, nỗ lực không ngừng nghỉ mỗi ngày chúng ta có thể đạt được thành quả xứng đáng.
Khám phá 4
Câu a
Giải quyết tình huống:
Advertisements (Quảng cáo)
Thời tiết mùa hè nóng bức nên Hoà muốn bật điều hoà cả ngày. Thế mà nhiều buổi tối chị Hiền lại thường tắt đi một lúc. Chị bảo hôm nay trời không nóng nữa nên tắt điều hoà đi, bật quạt cho thoáng, vừa không bị khô da, vừa tiết kiệm tiền điện cho gia đình. Hoà nói: Chị cổ hủ thế? Có điều hoà thì cứ bật cả ngày, có hết bao nhiêu tiền điện đâu mà tiếc.
Em đồng ý với ý kiến của ai? Vì sao?
Từ tình huống trên em có ý kiến sau:
Em đồng ý với ý kiến của chị Hiền. Cần phải tiết kiệm tiền cho gia đình cũng như môi trường.
Câu b
Thực hiện mục tiêu kế hoạch
– Viết ra giấy một mục tiêu tiết kiệm mà em mong muốn đạt được nhất.
– Liệt kê những việc cần làm để đạt mục tiêu, nguyện vọng tiết kiệm của em bằng cách kẻ bảng và hoàn thiện theo gợi ý dưới đây:
Thực hiện mục tiêu kế hoạch.
– Mục tiêu: Mua được chiếc xe đạp mà mình yêu thích vào cuối năm học
Trả lời câu hỏi Luyện tập trang 46 GDCD 6 SGK Cánh Diều
Câu 1. Những việc làm nào dưới đây là biểu hiện của tiết kiệm? Vì sao?
A. Giữ gìn quần áo, đồ dùng, đồ chơi.
B. Vẽ, bôi bẩn ra sách vở, bàn ghế, tường lớp học.
C. Hoàn thành công việc đúng hạn.
D. Tắt các thiết bị điện khi không sử dụng.
E. Thường xuyên quên khoá vòi nước.
Việc làm thể hiện sự tiết kiệm là:
A. Giữ gìn quần áo, đồ dùng, đồ chơi.
=> Hành động này là tiết kiệm, giữ gìn, bảo quản các vật dụng của gia đình.
C. Hoàn thành công việc đúng hạn.
=> Hành động tiết tiết thời gian, làm việc có kế hoạch và đúng hạn rất tốt cho công việc của bạn.
D. Tắt các thiết bị điện khi không sử dụng.
=> Hành động tiết kiệm điện bảo vệ môi trường và tiết kiệm tiền cho gia đình
Câu 2. Hà đang dùng hộp bút màu rất tốt, nay lại được bạn tặng thêm một hộp giống hệt hộp đang dùng nhân dịp sinh nhật. Hà định bỏ hộp bút màu đang sử dụng để dùng hộp mới.
a) Suy nghĩ của Hà đúng hay sai? Vì sao?
b) Em sẽ khuyên Hà như thế nào?
Hà đang dùng hộp bút màu rất tốt, nay lại được bạn tặng thêm một hộp giống hệt hộp đang dùng nhân dịp sinh nhật. Hà định bỏ hộp bút màu đang sử dụng để dùng hộp mới.
a) Từ tình huống trên em có suy nghĩ sau:
Em nghĩ bạn Hà sai vì hộp màu cũ của bạn vẫn còn sử dụng rất tốt Hà không nên sử dụng hoang phí như vậy.
b) Em sẽ khuyên Hà là hộp màu của bạn vẫn còn sử dụng được hãy dùng hết rồi hãy sang hộp mới như thế sẽ tiết kiệm hơn. Nếu Hà không muốn sử dụng hộp màu cũ nữa hãy cất nó đi để làm từ thiện cho những bạn nhỏ đang thiếu tốn dụng cụ học tập khác.
Câu 3. Em đồng tình hay không đồng tình với ý kiến nào dưới đây? Vì sao?
A. Tiết kiệm tiền của là keo kiệt, bủn xỉn.
B. Tiết kiệm tiền của là chỉ tiêu hợp lý, không hoang phí.
C. Tiết kiệm tiền của vừa ích nước, vừa lợi nhà.
D. Tiết kiệm tiền của chỉ là việc của gia đình nghèo.
Em đồng tình và không đồng tình với ý kiến nào dưới đây:
– Em đồng tình với ý kiến:
B. Tiết kiệm tiền của là chỉ tiêu hợp lý, không hoang phí.
C. Tiết kiệm tiền của vừa ích nước, vừa lợi nhà.
=> Vì tiết kiệm là việc con người ta biết cách lên kế hoạch chi tiêu hợp lý vào những công việc khác nhau trong đời sống, không sử dụng hoang vào những thứ không cần thiết. Điều đó vừa có lợi cho chính bản thân chúng ta và còn tiết kiệm cho nền kinh tế nước nhà.
– Em không đồng tình:
A. Tiết kiệm tiền của là keo kiệt, bủn xỉn.
D. Tiết kiệm tiền của chỉ là việc của gia đình nghèo.
=> Vì bất cứ ai cũng cần tiết kiệm, tiết kiệm trong mức quy định, cái gì cần chi tiêu hãy chi tiêu nhưng không phung phí; những gia đình nghèo việc tiết kiệm rất quan trọng nhưng những gia đình khá giả nếu không biết tiết kiệm sớm muộn gì cũng nghèo nàn mà thôi.
Câu 4. Em hãy cùng các bạn trao đổi, bày tỏ thái độ về các ý kiến dưới đây (tán thành hoặc không tán thành). Vì sao?
A. Tiết kiệm là việc giảm bớt hao phí trong sử dụng tài sản, lao động, thời gian và đồ dùng nhưng vẫn đạt được mục tiêu đã định.
B. Tiết kiệm không có nghĩa là sống qua loa, đại khái, cẩu thả, tuỳ tiện trong nếp sống, nếp nghĩ, nói năng cộc lốc, trống không, tâm hồn nghèo nàn, trống rỗng.
C. Hành vi thể hiện lối sống tiết kiệm phải phù hợp với lứa tuổi, điều kiện của gia đình, bản thân và môi trường xã hội xung quanh.
Qua quá trình trao đổi cùng bạn, suy nghĩ của em về những ý kiến sau là:
Em tán thành với các ý kiến trên vì tiết kiệm là giúp ích cho bản thân, gia đình nhưng nên tiết kiệm theo mức vừa phải đúng theo nhu cầu bản thân và xã hội.
Câu hỏi Vận dụng – Bài 9 Tiết kiệm GDCD 6
Câu 1. Lập kế hoạch tiết kiệm:
– Em sẽ rèn luyện như thế nào đề trở thành người có lối sống tiết kiệm?
– Hãy xây dựng kế hoạch rèn luyện lối sống tiết kiệm của bản thân và chia sẻ với bố mẹ hoặc thầy cô giáo về kế hoạch của mình.
Kế hoạch tiết kiệm của em:
– Mỗi ngày dành ra 10 nghìn đồng tiền ăn sáng đút vào lợn để mua đồ dùng học tập.
– Thiết kế poster về tiết kiệm điện, nước treo tại nhà vệ sinh của gia đình để tiết kiệm điện và nước.
Câu 2.
Sưu tầm:
Em hãy sưu tầm và chia sẻ với các bạn trong nhóm, lớp những câu chuyện, tấm gương về lối sống tiết kiệm mà em biết. Em học được điều gì từ những câu chuyện, tấm gương đó?
Tấm gương tiết kiệm:
Cuốn sổ tiết kiệm của Bác Hồ
Ông Lê Hữu Lập, nguyên cán bộ Văn phòng Phủ Chủ tịch (từ năm 1858 đến 1969) kể rằng: Bác Hồ có một cuốn sổ tiết kiệm mà ông được vinh dự đứng tên “Lê Hữu Lập”, gửi ở quầy tiết kiệm phố Hàng Gai, Hà Nội.
Tiền tiết kiệm của Bác được dành dụm từ tiền lương hàng tháng còn lại sau khi trừ mọi chi tiêu sinh hoạt và tiền nhuận bút mà Bác viết bài cho báo Nhân Dân.
Trong dịp Bác đi nước ngoài dự Đại hội Đảng Cộng sản Liên Xô, là đại biểu mời, Bác được Đảng bạn tặng một số tiền. Khi đồng chí Vũ Kỳ báo cáo lại, Bác dặn nhập số tiền vào quỹ Đảng, bởi Bác coi số tiền đó là của chung chứ không để vào sổ tiết kiệm làm quà tặng trong những dịp cần thiết.
Có lần trên đường đi công tác về, nhìn thấy các đồng chí bộ đội phòng không trực chiến dưới ánh nắng chói chang, gay gắt của mùa hè, Bác nhắc anh Vũ Kỳ bảo tôi rút số tiền tiết kiệm trong sổ của Người, trao cho Bộ Quốc phòng, làm quà tặng để các đồng chí bộ đội phòng không có thêm nước uống.
Những món quà của Bác tuy nhỏ nhưng đã động viên rất nhiều tinh thần của các cán bộ và chiến sĩ. Đáp lại tình cảm và tấm lòng yêu thương của Bác, cán bộ và chiến sĩ đã đạt nhiều thành tích trong chiến đấu, rèn luyện và học tập. Đó cũng chính là những món quà của họ dâng lên Bác Hồ muôn vàn kính yêu.
Câu 3. Vẽ các bức tranh về chủ đề “Tiết kiệm”:
– Dưới mỗi bức tranh, em hãy viết một thông điệp dễ ghi nhớ để nhắc nhở bản thân và mọi người thường xuyên thực hành tiết kiệm trong cuộc sống.
– Hãy chia sẻ với thầy cô và bạn bè về bức tranh và thông điệp của em.
Vẽ các bức tranh về chủ đề “Tiết kiệm”:
– Dưới mỗi bức tranh, em hãy viết một thông điệp dễ ghi nhớ để nhắc nhở bản thân và mọi người thường xuyên thực hành tiết kiệm trong cuộc sống.
– Hãy chia sẻ với thầy cô và bạn bè về bức tranh và thông điệp của em.
(HS tự liên hệ bản thân)
